Abstract
In the 20th century toponymy of the Kłodzko Land underwent serious changes, which with no doubt can be called a revolution. After 1945 and the displacement of the German population all the pre-war names were substituted with Polish ones, which, unfortunately, only rarely were connected with the former tradition, in some cases as old as the middle ages. Most of new names were introduced by a special commission whose main aim was to mark that the new areas gained by Poland after the World War II (the so called Regained Territories) were successfully taken into possession. However, many places and objects (some mountain tops, rock formations, springs, parts of villages) did not receive a name. In the next decades, new local communities started to accustom the mountainous landscape and independently gave names to various nameless (in Polish) places. Unfortunately, due to the depopulation of rural areas in the Kłodzko Land and other formal reasons, the process was quite slow. The main aim of the paper is not only to analyse those changes, but also to compare the numbers of names in chosen moments of the 20th century. For this purpose three types of maps in 1 : 25 000 scale were used: pre-war (German) “Meßtischblatt”, a Polish topographic map representing the situation at the beginning of the 1970s and, finally, the “Army topographic map” from the end of the 20th century. On the first map 531 geographical names were marked, on the second — only 225, and on the third — 277, which is still approximately half of the number before 1945.References
Atlas podziału hydrograficznego Polski. Część 2: Zestawienia zlewni (2005). Warszawa: IMiGW.
Chylińska, D., Kosmala, G. (2010). Krajobrazy bezimienne? Zmiany nazw terenowych na Śląsku (na wybranych przykładach). W: D. Chylińska, J. Łach (red.), Studia krajobrazowe a ginące krajobrazy. Praca zbiorowa. Wrocław: Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, UWr, s. 235–253.
Ciok, S. (1995). Zmiany ludnościowe i osadnicze w Sudetach. Acta Universitatis Wratislaviensis, Prace Instytutu Geograficznego, seria B, 12, s. 51–64.
Czerwiński, J. (2009). Dolny Śląsk. Przewodnik. Wrocław: Wydawnictwo Kartograficzne Eko-Graf.
Gładkiewicz, R. (red.). (1990). Studia z dziejów ziemi kłodzkiej. Wrocław: Wyd. UWr.
Gołaski, J. (1967). Opracowanie nazw na mapach wielkoskalowych. Toponomastyka kartograficzna. Postawy teoretyczne. Metodyka polowych prac nazewniczych. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych.
Kaźmierczyk, J. (1990). Dolny Śląsk a Morawy i Czechy w IX i X wieku. W: R. Gładkiewicz (red.), Studia z dziejów ziemi kłodzkiej. Wrocław: Wyd. UWr, s. 17–32.
Kołodziejczyk, K. (2014). Rozwój sieci szlaków turystycznych wzdłuż granicy polsko-czeskiej w Sudetach w latach 1945–2013. Prace Geograficzne, 136, s. 81–101.
Kondracki, J. (2000). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Latocha, A. (2014). Śladami przeszłości — czytanie krajobrazu kulturowego ziemi kłodzkiej. W: K. Kołodziejczyk, D. Chylińska, A. Zaręba (red.), Studia krajobrazowe, 4B: Krajobraz jako nośnik idei. Ujęcia analityczne. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego UWr, s. 159–172.
Malec, M. (2003). Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Martynowski, Z., Mazurski, K. R. (1988). Sudety: Ziemia Kłodzka i Góry Opawskie. Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka.
Mazurski, K. R. (1983). Masyw Śnieżnika. Góry Bialskie. Wrocław: KAW.
Mazurski, K. R. (2012). Historia turystyki sudeckiej. Kraków: Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK–Oficyna Wydawnicza „Wierchy”.
Miszewska, B. (1989). Zmiany zaludnienia Sudetów w okresie powojennym. Czasopismo Geograficzne, 60, 2, s. 135–145.
Ostafin, K. (2014). Toponimy w badaniach krajobrazu środkowej części Beskidu Średniego i południowo-zachodniej części Pogórza Wielickiego. W: K. Kołodziejczyk, D. Chylińska, A. Zaręba (red.), Studia krajobrazowe. T. 4A: Krajobraz jako nośnik idei. Ujęcia teoretyczne i humanistyczne. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego UWr, s. 175–184.
Podział hydrograficzny Polski. Cz. 1: Zestawienia liczbowo-opisowe (1983). Warszawa: IMiGW.
Potocki, J. (2004). Rozwój zagospodarowania turystycznego Sudetów od połowy XIX w. do II wojny światowej. Jelenia Góra: Wyd. Turystyczne „Plan”.
Ruchniewicz, R. (2006). Lata 1945–1948. W: W. Wrzesiński (red.), Dolny Śląsk. Monografia historyczna. Wrocław: Wyd. UWr, s. 625–674.
Siatkowski, J. (1962a). Dialekt czeski okolic Kudowy. Fonetyka, słowotwórstwo. Cz. 1. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Siatkowski, J. (1962b). Dialekt czeski okolic Kudowy. Fleksja, słownictwo, teksty. Cz. 2. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. Red. S. Rospond, H. Borek, S. Sochacka [różne tomy]. Opole: Instytut Śląski.
Sochacka, S. (1996). Interetniczne aspekty antroponimii kłodzkiej XIV i XV wieku. W: E. Wolnicz-Pawłowska, J. Duma (red.), Antroponimia słowiańska. Prace Onomastyczne, 35. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, s. 301–308.
Swoboda, P. (2015). (Nie)autentyczność mikrotoponimów ustalonych po 1945 r. na tzw. Ziemiach Zachodnich. W: A. Gałkowski, R. Gliwa (red.), Mikrotoponimy i makrotoponimy w komunikacji i literaturze. Łódź: Wyd. UŁ, s. 41–54.
Szmytkie, R. (2008). Nieistniejące wsie w Sudetach. W: M. Kulesza (red.), Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii historycznej. Łódź: Wyd. UŁ, s. 225–242.
Tyszkiewicz, L. A. (1990). Ziemia kłodzka a państwo pierwszych Piastów. W: R. Gładkiewicz (red.), Studia z dziejów ziemi kłodzkiej. Wrocław: Wyd. UWr, s. 33–43.
Zasępa, J. (2005). W cieniu Śnieżnika. Związek Gmin Śnieżnickich. Przewodnik. Jelenia Góra–Bystrzyca Kłodzka: Wyd. Turystyczne „Plan”.