The Campaign to Gather Terrain Names in Poland (1954?–1970?). The Project, Realization, Effects, and its Attempt at Evaluation

Polish microtoponyms, as they were used in the middle 20th century, are known today mainly thanks to a field names-gathering action probably initiated in 1954 and finished as late as in 1970, carried out by Polish linguists from Krakow, Warsaw, Łódź, Wrocław, Toruń, Lublin and Poznań. The present paper tries to reconstruct its process and the fate of the collected materials, which served as the basis for the incomplete series “Official names of localities and physiographical objects” published in 142 county fascicles between 1963 and 1975. While part of them have been saved and are being published on a digital platform, a lot of information has been irretrievably lost due to the carelessness of its depositaries.

https://doi.org/10.17651/ONOMAST.63.16

PDF (Polski)

ePub

mobi

References

Babik, Z. (2015a). A neglected Common Slavic word family for ‘Nymphaeaceae’. W: E. Mańczak-Wohlfeld, B. Podolak (red.). Words and Dictionaries. A Festschrift for Professor Stanisław Stachowski on the Occasion of His 85th Birthday (s. 41–53). Kraków: Jagiellonian University Press.

Babik, Z. (2015b). Nazwy rzeczne zlewni Wieprzówki — komentarze do haseł zamieszczonych w Hydronymia Europaea 12 [River Names of the Wieprzówka Drainage Basin: Comments on Entries Published in Hydronymia Europaea 12]. Onomastica, LIX, s. 401–442.

Babik, Z. (2017). W poszukiwaniu tzw. „centrum toponimii (wczesno)słowiańskiej” — przypadek ziem polskich. Część II [In Search of the So-called “Centre of (Early) Slavic Toponymy”. The Case of Poland. Part 2]. LingVaria, XII (2), s. 153–163.

Brajerski, T. (1966). Wodomcza. Onomastica, XI, s. 122–127.

Bubak, G. (2019). Józef Bubak i Jego ukochane Podhale [Józef Bubak and His Beloved Podhale]. W: Z. Greń et al. (red.). My z nich 3. Spuścizna językoznawców polskich drugiej połowy XX wieku [We Have Descended from Them. The Heritage of Polish Linguists of the 2nd Half of the 20th Century] (s. 39–47). Warszawa: Wydział Polonistyki UW.

Bubak, J. (1961). Rzekoma Słonica [Apparent Słonica]. Onomastica, VII, s. 235–239.

Budziszewska, W. (1991). Psł. dial. płd. *bъzьlъ ‘dziki bez’ [Dialectal Southern Common Slavic *bъzьlъ ‘Elder’]. Rocznik Slawistyczny, XLVIII (1), s. 83–84.

Bugalska, H. (1985). Toponimia byłych powiatów gdańskiego i tczewskiego [Toponymy of the Former Gdańsk and Tczew Counties]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Ossolineum.

Derwich, M. (2000). Materiały do słownika historyczno-geograficznego dóbr i dochodów dziesięcinnych benedyktyńskiego opactwa św. Krzyża na Łysej Górze do 1819 r. [Materials for a Historical and Geographical Dictionary of Possessions and Tithe Incomes of the Holy Cross St. Benedict Abbey on Łysa Góra till 1819]. Wrocław: LARHCOR.

Filinowicz, A. (2012). Nazwy terenowe związane z gospodarką rolną i leśną w powiecie sokólskim [Terrain Names Related to Agriculture and Forest Management in the Sokółka County]. Białorutenistyka Białostocka, IV, s. 291–299.

Gołaski, J. (1965). Problematyka współpracy kartografów z Komisją Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych [Issues in the Cooperation between Cartographers and the Commission for the Determination of Place Names and Physiographical Objects]. Przegląd Geodezyjny, XXXVII, s. 300–304.

Górnowicz, H. (1985). Toponimia powiatu starogardzkiego [Toponymy of the Starogard Gdański County]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Ossolineum.

Heromiński, I. (1974). Indeks urzędowych nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych powiatu częstochowskiego według stanu na 31 XII 1970 [Index of Official Names of Localities and Physiographical Objects of the Częstochowa County According to the Status for December 31th, 1970]. Ziemia Częstochowska, X, s. 523–548.

Holsten, R. (1963). Die pommersche Flurnamensammlung [Collection of Pomeranian Terrain Names]. Graz: Böhlau-Verlag.

Jelonek, T. (2018a). Słownik mikrotoponimów gminy Wręczyca Wielka [Dictionary of Microtoponyms of the Wręczyca Wielka Commune]. Kraków: IJP PAN. Jelonek, T. (2018b). Językowo-kulturowy obraz wsi i jej mieszkańców utrwalony w mikrotoponimach [The Linguistic and Cultural Picture of a Village and its Inhabitants Written Down in Microtoponyms]. Kraków: IJP PAN.

Karaś, M. (1961). Językoznawstwo a kartografia: o wzajemnej przydatności i stosunku obu dyscyplin [Linguistics and Cartography: On Mutual Usefulness and Relationship between the Two Scientific Disciplines]. Onomastica, VII, s. 21–44.

Karaś, M. (1963). Przegląd i charakterystyka badań językowych w Małopolsce Południowej [Survey and Characteristics of Linguistic Investigations Concerning the Southern Part of Lesser Poland]. ZNUJ, LX, Prace Językoznawcze, 5, s. 341–354.

Karaś, M. (1967). O zbieraniu materiałów toponomastycznych w terenie : odpowiedź na artykuł J. Gołaskiego [On Field Collecting of the Toponomastic Materials. A Reply to the Paper by Janusz Gołaski]. Onomastica, XII, s. 366–371.

Kęsik, H. (1962). Onomastyka rejonu Tucholi [Onomastics of the Tuchola Area]. Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego WSP w Gdańsku II, s. 201–276.

Kondratiuk, M. (1985). Elementy bałtyckie w toponimii i mikrotoponimii regionu białostockiego [Baltic Elements in the Toponymy and Microtoponymy of the Białystok Area]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Kucała, M. (1959). Nazwy terenowe z kilku wsi w pow. myślenickim [Terrain Names from a Few Villages in the Myślenice County]. Onomastica, V, s. 67–100.

Kudra, B. (2019). Stefan Hrabec – historyk języka, onomasta i leksykograf [Stefan Hrabec – Language Historian, Onomastician and Lexicographer]. W: Z. Greń et al. (red.). My z nich 3. Spuścizna językoznawców polskich drugiej połowy XX wieku [We Have Descended from Them. The Heritage of Polish Linguists of the 2nd Half of the 20th Century] (s. 81–88). Warszawa: Wydział Polonistyki UW.

Lubaś, W. (1963). Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego. Cz. I [Terrain Names of the Jasło and Krosno Counties. Part 1]. Onomastica, VIII, s. 195–136.

Lubaś, W. (1964). Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego. Cz. II [Terrain Names of the Jasło and Krosno Counties. Part 2]. Onomastica, IX, s. 123–163.

Łesiów, M. (1972). Terenowe nazwy własne Lubelszczyzny [Terrain Names of the Lublin Area]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

Mączyński, J. (2001). O zeszycie próbnym Słownika nazw terenowych Polski. Część I [About the Sample Volume of the Dictionary of Field Names of Poland. Part I]. W: Współczesna leksyka [Contemporary Lexis] (s. 208–215). Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Moszyński, L. (1966). Kujawskie nazwy stawków [Names of Small Ponds in Cuyavia]. W: Studia językoznawcze poświęcone Profesorowi Doktorowi Stanisławowi Rospondowi (s. 391–399). Wrocław: Ossolineum.

Olejnik, M. (2014). Mikrotoponimia powiatu włodawskiego [Microtoponymy of the Włodawa County]. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Pawłowski, E. (1975). Nazwy miejscowości Sądecczyzny. Część II: Nazwy osiedli [Place Names of the Nowy Sącz Area. Part 2: Names of Subordinated Settlements]. Wrocław–Warszawa–

Kraków–Gdańsk: Ossolineum.

Pawłowski, E. (1984). Nazwy terenowe ziemi sądeckiej [Terrain Names of the Nowy Sącz Area]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Ossolineum.

Pawłowski, E. (1996). Nazwy wodne Sądecczyzny [Water Names of the Nowy Sącz Area]. Kraków: IJP PAN.

Rączka, W. (1960). W piętnastolecie działalności Komisji Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych w Polsce Ludowej [On the Fifteenth Anniversary of the Activity of the Commission for the Determination of Place Names and Physiographical Objects in the People’s Republic of Poland]. Onomastica, VI, s. 323–327.

Rieger, J., Wolnicz-Pawłowska, E. (1975). Nazwy rzeczne w dorzeczu Warty [River Names of the Warta River Basin]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum.

Rutkiewicz, M. (1998). Nazwy terenowe i miejscowe w gminie Miedzichowo (woj. gorzowskie) [Place and Local Names in the Miedzichowo Commune (Gorzów Province)]. Poznań: Wydawnictwo WiS.

Rymut, K. (2003). Działalność Komisji Ustalania Nazw Miejscowych i Obiektów Fizjograficznych w latach 1978–2003 [Activity of the Commission for the Determination of Place Names and Physiographical Objects between 1978 and 2003]. Onomastica, XLVIII, s. 315–324.

Rzetelska-Feleszko, E., Duma, J. (1977). Nazwy rzeczne Pomorza między dolną Wisłą a dolną Odrą [River Names of Pomerania between the Lower Vistula and the Lower Oder]. Wrocław–

Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo PAN.

Rzetelska-Feleszko, E., Duma, J. (2008). Nazwy terenowe Pomorza Zachodniego zawierające elementy słowiańskie. I: A–O [Terrain Names of Western Pomerania Containing Slavic Elements. Part 1: A–O]. Warszawa: SOW.

Rzetelska-Feleszko, E., Duma, J. (2013). Nazwy terenowe Pomorza Zachodniego zawierające elementy słowiańskie. II: *Ǫ–Ž [Terrain Names of Western Pomerania Containing Slavic Elements. Part 2: *Ǫ–Ž]. Warszawa: SOW.

SHGKr II — Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu. Część II, zeszyt 1 [Historical and Geographical Dictionary of the Medieval Krakow Voivodship. Part 2, fascicle 1]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Ossolineum 1989.

Smułkowa, E. (2018). Wspomnienie o Halinie Turskiej [Remembering Halina Turska]. W: Z. Greń et al. (red.). My z Nich 2. Spuścizna językoznawców polskich drugiej połowy XX w. [We Have Descended from Them. The Heritage of Polish Linguists of the 2nd Half of the 20th Century] (s. 169–180). Warszawa: Wydział Polonistyki UW i BEL Studio.

SNGŚ — Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. I–XVII [Etymological Dictionary of the Geographical Names of Silesia]. Wrocław 1970–Opole 2017: różni wydawcy.

SNTPWP — N. Barszczewska et al. (wyd.), Słownik nazw terenowych północno-wschodniej Polski. I: A–N, II: O–Ż [Dictionary of the Terrain Names of North-Eastern Poland. Vol. 1: A–N, Vol. 2: O–Ż]. Warszawa 1992; III: Indeks. Warszawa 1995: Wydawnictwa UW.

SP I — F. Sławski (red.). Słownik prasłowiański. I: A–B [Dictionary of Common Slavic. Vol. 1: A–B]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum 1974.

Śmiech, W. (1982). Słownik nazw terenowych Polski [Dictionary of Terrain Names of Poland]. Onomastica, XXVII, s. 161–173.

Śmiech, W. (1996). Przymiotnikowe nazwy terenowe Polski [do druku przygotował S. Gala] [Adjectival Terrain Names of Poland (prepared for print by S. Gala)]. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Umińska-Tytoń, E. (2016). Planowane badania mikrotoponimów w Polsce (komunikat) [Project of Investigating Microtoponyms in Poland (a Communication)]. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, LXII, s. 183–189.

UN — Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych [Official Names of Localities and Physiographical Objects]. Warszawa 1963 i nn.: Urząd Rady Ministrów.

UNMasz 4 — niepublikowany maszynopis „profesorski” pow. chrzanowskiego, w zbiorach IJP PAN [Unpublished “professorial” typescript related to the Chrzanów County, stored in the Institute of the Polish Language of the Polish Academy of Sciences].

Valentová, I. (2018). Lexika slovenských terénnych názvov (koncepcia lexikografického spracovania) [The Lexis of Slovak Anoikonyms (Conception of Lexicographical Processing)]. Bratislava: Slovak Academic Press.

Wieczorek, J. (1964). Działalność Komisji Ustalania Nazw Miejscowości [Activity of the Commission for the Determination of Place Names]. Onomastica, IX, s. 337–340.

WNP — Wielkopolskie nazwy polne [Field Names of Greater Poland]. Poznań 1901: nakładem redakcji Kuriera Poznańskiego.

Zobel, A. (1940). Schlesische Flurnamen: Sammlung und Forschung [Terrain Names of Silesia: Gathering and Investigation]. Breslau: Schlesien-Verlag.