Słowa kluczowe
nazwy kawiarni
kultura konsumpcyjna
Górny Śląsk
Streszczenie
The article discusses one of the categories of marketing chrematonyms — the names of cafés, which constitute a colourful element of the naming landscape of Upper Silesia. The analysis has several research aims: 1) discovering the naming techniques and types, 2) the presentation of structural models, 3 identifying the changes of meaning and the (con)textual functionality of linguistic units which serve as a commercial medium of evaluation. The names of cafés are presented from the perspective of cultural linguistics, sociolinguistics and pragmalinguistics, as well as the theory of semantic fields. This combined methodological approach enables the author to draw conclusions about marketing chrematonyms in the sphere of culture and language, whereas the structural-semantic analysis of the onymic description of Upper Silesian cafés reveals tendencies that confirm the fact that naming models are created in a serial way. The material presented indicates that commercial chrematonyms belong to semantically and structurally diversified naming categories. The structures show the repetitiveness of naming, the tendency for language internalization and the use of native material, including local dialects.
Bibliografia
Afeltowicz, B. (2000). Nazwy lokali gastronomicznych w Szczecinie [Names of gastronomic establishments in Szczecin]. W: M. Czachorowska, Ł.M. Szewczyk (red.), Onomastyka polska a nowe kierunki językoznawcze [Polish onomastics and new linguistic trends] (s. 195–209). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.
Biolik, M. (2011). Modele strukturalne nazw własnych przedsiębiorstw i lokali branży gastronomicznej w województwie warmińsko-mazurskim [Structural models of the names of gastronomic establishments in the Warmia-Mazury voivodeship]. W: M. Biolik, J. Duma (red.), Chrematonimia jako fenomen współczesności [Chrematonymy as a phenomenon of modern times] (s. 59–78). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Biolik, M. i Duma, J. (red.) (2011). Chrematonimia jako fenomen współczesności [Chrematonymy as a phenomenon of modern times]. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Breza, E. (1988a). Nazwy lokali gastronomicznych w obecnym województwie gdańskim [Names of gastronomic establishments in the Gdańsk province]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Językoznawcze, 14, 115–123.
Breza, E. (1988b). Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją (chrematonimy) [Names of objects and institutions related to modern civilization (chrematonyms)]. W: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia [Polish proper names. Encyclopaedia] (s. 334–361). Warszawa–Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Cieślikowa, A. (2011). Jakie korzyści daje onomastyce chrematonimia? [What are the benefits of chrematonymy for onomastics?] W: M. Biolik, J. Duma (red.), Chrematonimia jako fenomen współczesności [Chrematonymy as a phenomenon of modern times] (s. 113–123). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Dziura, M. (2009–2010). Kultura konsumpcji [Culture of consumption]. Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL, 5–6(2), 271–286.
Furmanowicz, B. (2015, 13 kwietnia). Duszpasterstwo otworzyło klubokawiarnię. „Żółty Młynek” zobaczył nawet abp Skworc! Rybnik — Portal informacyjny miasta Rybnik. https://www.rybnik.com.pl/wiadomosci,duszpasterstwo-otworzylo-klubokawiarnie-8222-zolty-mlynek-8221-zobaczyl-nawet-abp-skworc,wia5-3273-26899.html
Gajewska, U. (2010). Nazwy lokali gastronomicznych w Rzeszowie [Names of gastronomic establishments in Rzeszów]. W: J. Lizak, E. Błachowicz (red.). Rzeszów i okolice: język — historia — kultura [Rzeszów and surroundings: language — history — culture] (s. 87–96). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Gałkowski, A. (2007). Socjoideonimy a chrematonimy — miejsce nazw organizacji i inicjatyw społecznych w dynamice onimicznej języka [Socioideonyms and chrematonyms — the place of the names of organizations and social initiatives in the onymic dynamics of language]. W: A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek (red.). Nowe nazwy własne — nowe tendencje badawcze [New proper names — new research trends](s. 495–508). Kraków: Wydawnictwo Pandit.
Gałkowski, A. (2011a). Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim [Chrematonyms in the cultural-functional context. An onomastic comparative study based on Polish, Italian and French resources] (wyd. 2). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Gałkowski, A. (2011b). Chrematoonomastyka jako autonomizująca się subdyscyplina nauk onomastycznych [Chrematoonomastics as an autonomous subdiscipline of onomastic sciences]. W: M. Biolik, J. Duma (red.), Chrematonimia jako fenomen współczesności [Chrematonymy as a phenomenon of modern times] (s. 181–193). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Gałkowski, A. (2012). Propozycje a rozstrzygnięcia terminologiczno-pojęciowe dotyczące chrematonimii [Proposals and terminological and conceptual decisions regarding chrematonymy]. W: I. Łuc, M. Pogłódek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi [In the communicative space of proper and common names. Jubilee book dedicated to Professor Robert Mrózek] (s. 189–200). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gałkowski, A. (2014). Motywacja w procesach chrematonimii marketingowej [Motivation in the processes of marketing chrematonymy]. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, 27, 63–72.
Gałkowski, A. (2015). Funkcja marketingowa chrematonimów w przestrzeni gospodarczej [The marketing function of chrematonyms in the economic sphere]. W: I. Sarnowska-Giefing , M. Balowski, M. Graf (red.). Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji [Functions of proper names in culture and communication] (s. 171–180). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Gałkowski, A. (2017). Chrematonimia w kulturze współczesnej [Chrematonymy in contemporary culture]. Onomastica, 61(1), 54–71.
Graf, M. (2010). Onimiczna waloryzacja przestrzeni miejskiej [Onymic valorization of urban space]. W: E. Umińska-Tytoń (red.), Ilość — wielkość — wartość (s. 79–92). Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
Graf, M. (2015). Onimy marketingowe — między informacją a perswazją [Marketing names — between information and persuasion]. LingVaria, 1(19), 49–59.
Jaracz, M. (2002). Uwagi na temat mody językowej w wybranych systemach nazw własnych [Comments on language fashion in selected proper names systems.]. W: K. Wojtczuk (red.), Moda jako problem lingwistyczny [Fashion as a linguistic problem] (s. 177–185). Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
Kałębasiak, Ł. (2005, 16 listopada). Lwowskie Przyszepty w Gliwicach. Wyborcza.pl. http://katowice.wyborcza.pl/katowice/1,35063,3017459.html
Kortko, D. i Jodliński, L. (red.) (2010), Antologia. Najpiękniejsze śląskie słowa [Anthology. The most beautiful Silesian words]. Katowice: Muzeum Śląskie.
Kosyl, C. (2003). Chrematonimia [Chrematonymy]. W: E. Rzetelska-Feleszko, A. Cieślikowa, J. Duma (red.), Słowiańska onomastyka. Encyklopedia [Slavonic onomastics. Encyclopaedia] (t. 2, s. 370–375), Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Łuc, I. (2019). Chrematonimy marketingowe o podstawie gwarowej jako nośnik wartościowania przestrzeni Górnego Śląska [Marketing chrematonyms with a dialectal base as a carrier for valuing the space of Upper Silesia]. W: A. Rygorowicz-Kuźma, K. Rutkowski (red.), Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Zofii Abramowicz [Proper names in language, literature and culture. Jubilee book dedicated to Professor Zofia Abramowicz] (s. 384–418). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Mazurek-Łopacińska, K. (2011). Postmodernistyczna kultura konsumpcyjna w kształtowaniu popytu i stylów życia współczesnego konsumenta [Postmodern consumption culture in shaping the demand and lifestyles of the modern consumer]. Konsumpcja i Rozwój, 1, 47–57.
Mrózek, R. (2002). Dorobek i perspektywy onomastyki polskiej [Achievements and perspectives of Polish onomastics]. Onomastica, 47, 23–35.
Mrózek, R. (2004). Nazwy własne jako przedmiot badawczy onomastyki [Proper names as a research subject of onomastics]. W: R. Mrózek (red.), Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej [Proper names in language, culture and social communication] (s. 9–19). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ożóg, K. (2001). Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia [Polish language at the turn of the 20th and 21st centuries. Selected issues]. Rzeszów: Otwarty Rozdział.
Ożóg, K. (2010). Współczesne relacje między językiem polskim a kulturą [Contemporary relations between Polish language and culture]. W: M. Karwatowska, A. Siwiec (red.), Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku [Transformations in language and media communication at the turn of the 20th and 21st centuries] (s. 121–131). Lublin: BEST PRINT.
Palinciuc, E. (2010). W nazewniczym tyglu krakowskich restauracji, kawiarni, klubów [In the naming melting pot of Krakow restaurants, cafes and clubs]. W: I. Sarnowska-Giefing, M. Graf (red.), Miasto w perspektywie onomastyki i historii [City in the perspective of onomastics and history] (s. 391–401). Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Podgórscy, B. i A. (2008), Słownik gwar śląskich. Godómy po naszymu, czyli po śląsku [Dictionary of Silesian dialects. We speak our language, that is, Silesian]. Katowice: KOS.
Rogowska-Cybulska, E. (2018). Goździkowa przypomina... O derywatach słowotwórczych będących nazwami własnymi w tekstach reklam [Goździkowa przypomina... Concerning the word formation of proper names in the texts of advertisements]. Onomastica, 62, 243–258.
Rutkiewicz-Hanczewska, M. (2014). Moda w zakresie morfologii współczesnych emporionimów [Fashion in morphology of contemporary emporionyms]. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, 27, 135–144.
Rutkowski, M. (2016). Status obiektów i zasięg funkcjonowania nazw a ogólne tendencje nazwotwórcze [The status of name-objects, the social range of names and general naming tendencies]. Onomastica, 60,13–26.
Rzetelska-Feleszko, E. (2003). Nazwy dzisiejszych sklepów i firm w aspekcie kulturowym [Names of modern stores and companies in the cultural aspect]. W: Z. Kaleta (red.), Nazwy własne a kultura. Polska i inne kraje słowiańskie (s. 183–195). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Rzetelska-Feleszko, E. (2007). Onomastyka kulturowa [Cultural onomastics]. W: A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek (red.), Nowe nazwy własne — nowe tendencje badawcze [New proper names — new research trends] (s. 57–62). Kraków: Wydawnictwo Pandit.
Rzetelska-Feleszko, E. (2009). Obecne nazwy firmowe w Polsce i Europie [Current company names in Poland and Europe]. Onomastica, 43, 267–268.
Rzetelska-Feleszko, E. (2010). Podstawy leksykalne obecnych nazw sklepów i firm [Lexical foundations of modern store and company names]. W: J. Mazur (red.), Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian [Vocabulary of modern Polish in a time of change] (s. 141–148). Lublin: UMCS.
Siwiec, A. (2003). Nazwy handlowe i ich uwarunkowania społeczno-komunikacyjne (od kultury zideologizowanej do kultury skomercjalizowanej i reklamy) [Trade names and their social and communication conditions (from ideological culture to commercialized culture and advertising)]. W: M. Biolik (red.), Metodologia badań onomastycznych [Methodology of onomastic research] (s. 543–555). Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego.
Siwiec, A. (2012). Nazwy własne obiektów handlowo-usługowych w przestrzeni miasta [Names of retail and service facilities in the urban space]. Lublin: UMCS.