Słowa kluczowe
urzędowe wykazy toponimów
Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych
Streszczenie
Artykuł przedstawia prace Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych mające na celu uporządkowanie urzędowych nazw geograficznych Polski. Nakreślono w nim główne typy zmian wynikające z wniosków władz samorządowych: zmiany form nazw (fonetyczne, fleksyjne i słowotwórcze), renominacje mające na celu zlikwidowanie rozdźwięku między nazwą urzędową i nazwą używaną lokalnie, ustalanie nazw dla obiektów nowo powstałych lub bezimiennych, zmiany rodzaju obiektu oraz znoszenie nazw nieużywanych i nie posiadających lokalizacji. Szczególną uwagę zwrócono na wpływ rozporządzeń różnych organów administracji centralnej na nazewnictwo, przedstawiono zasady kodyfikacji nazw oraz wnioski z efektów prac KNMiOF w latach 2017–22.
Bibliografia
Bijak, U. i Czopek-Kopciuch, B. (2020). Toponyms of selected communes with minority languages in north-eastern Poland (legal regulations and practice). Onomàstica. Anuari de la Societat d’Onomàstica, 6, 125–137.
Babik, Z. (2019). Tzw. akcja UN-owska (1954?–1970?) — projekt, przebieg, efekty, próba oceny [The campaign to gather terrain names in Poland (1954?–1970?) — The project, realization, effects, and its attempt at evaluation]. Onomastica, 63, 291–313.
Cieślikowa, A. (2008). Co można powiedzieć o obecnych tendencjach zmian w nazewnictwie miejscowym Polski? [On present tendencies in the changes of naming of localities in Poland]. Acta onomastica, 49, 71–76.
Czopek-Kopciuch, B. (2012). Prace Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych przy MSWiA [Work of the Commission on Names of Localities and Physiographic Objects of the Ministry of Internal Affairs and Administration]. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 23, 71–79.
DzU 2003 = Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych. Dz. U. z 2003 r., nr 166, poz. 1612. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031661612
DzU 2005 = Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Dz. U. z 2005 r., nr 17, poz. 141. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20050170141
DzU 2013 = Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Dz. U. z 2013 r., poz. 200. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20130000200
DzU 2015 = Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Dz. U. z 2015 r., poz. 1636. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20150001636
DzU 2017 = Ustawa z dnia 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych
gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Dz. U. z 2017 r., poz. 2495. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170002495
DzU 2019 = Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Dz. U. z 2019 r., poz. 2360. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190002360
DzU 2021 = Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów. Dz. U. z 2021 r., poz. 1368. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210001368
Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2019 r. [Report on the state of the telecommunications market in Poland in 2019]. Urząd Komunikacji Elektronicznej 2020. Warszawa. https://www.uke.gov.pl/download/gfx/uke/pl/defaultaktualnosci/36/345/9/raport_o_stanie_rynku_telekomunikacyjnego_w_polsce_w_2019_r_4.09.pdf
Rieger, J. (2020). Z historii ustalania nazw miejscowości na pograniczu polsko-ukraińskim po 1945 r. [Some remarks on the changes of place names in the Polish-Ukrainian borderlands after 1945]. Teka Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych, 6, 31–38.
Rospond, S. (red.). (1951). Słownik nazw geograficznych Polski Zachodniej i Północnej [Dictionary of geographical names of Western and Northern Poland] (t. 1–2). Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne.
Rymut, K. (red.). (1996). Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany [Place names of Poland. History. Origin. Changes] (t. 1). Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Rymut, K. (1989). W sprawie zasad ustalania nazw geograficznych [On the principles of standardizing geographical names]. W: M. Majtán (red.), Aktuálne úlohy onomastiky z hľadiska jazykovej politiky a jazykovej kultury (s. 36–42). Bratislava: Jazykovedný ústav Ľudovíta Štúra Slovenskej akademie vied.
Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. (1923–1926). [Index of localities of the Republic of Poland] (t. 1–16). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Sochacka, S. (red.). (2016). Nazwy geograficzne Śląska [Geographical names of Silesia] (t. 17: Suplement). Opole: Instytut Śląski.
Wolnicz-Pawłowska, E. (2019). Podstawowe zasady standaryzacji nazw obiektów fizjograficznych w Polsce. Cz. I [The basic principles of the standardization of the names of physiographic objects in Poland. Part I]. Onomastica, 63, 115–125.
Wolnicz-Pawłowska, E. (2020). Podstawowe zasady standaryzacji nazw obiektów fizjograficznych w Polsce. Cz. II [The basic principles of the standardization of the names of physiographic objects in Poland. Part II]. Onomastica, 64, 41–52.
Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. (1980–82). [List of official settlement names in Poland] (t. 1–3). Warszawa: Wydawnictwo Akcydensowe.