Słowa kluczowe
chrematonimia
onomastyka
problemy badawcze
Streszczenie
W artykule zwrócono uwagę na przyczyny wielu problemów związanych z naukowym opisem nazw własnych firm. Przywołano trudności ujawniające się w próbach klasyfikacji (chramat)onomastycznej nazw firm oraz ich umiejscowienia w obszarze chrematonimii. Omówiono także istotne cechy owych nazw, takie jak wielodyskursywność, wieloskładnikowość, wariantywność, różnorodność/dowolność formalna i semantyczna, determinowane względami prawnymi, marketingowymi i komunikacyjnymi oraz specyfiką nazywanych desygnatów (firm) jako składowych współczesnej i dynamicznej przestrzeni pozajęzykowej. Te i inne czynniki, także dotyczące swoistości i niejednorodności dostępnych źródeł materii onimicznej, utrudniają m.in. jej ekscerpcję, klasyfikację, opis, ustalenie granic formalnych badanych nazw czy właściwe odczytanie ich motywacji nominacyjnej. Materiałem ilustrującym przywoływane treści stały się nazwy firm z komponentem mitologicznym. Prezentowane rozważania mieszczą się w obszarze badań onomastycznych i chrematonomastycznych.
Bibliografia
Badyda, E. (2011). O problemach z ustaleniem postaci chrematonimu — na przykładzie nazw polskich wyrobów cukierniczych [On the problems of establishing the chrematonym form — on the basis of Polish confectionery names]. W: M. Biolik, J. Duma (red.), Chrematonimia jako fenomen współczesności (s. 31–41). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Badyda, E. (2018). Nazewnictwo współczesnych szkół tańca w aspekcie funkcjonalnym — na przykładzie szkół trójmiejskich [Names of contemporary schools of dance in a functional aspect — as shown by the example of Tri-city schools of dance]. Język — Szkoła — Religia, 13(2), 16–29. https://doi.org/10.26881/jsr.2018.2.01
Biolik, M. (2011). Modele strukturalne nazw własnych przedsiębiorstw i lokali branży gastronomicznej w województwie warmińsko-mazurskim [Structural models of proper names referring to foodservice operators from the Warmia and Mazury province]. W: M. Biolik, J. Duma (red.), Chrematonimia jako fenomen współczesności (s. 59–78). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Biznes.gov.pl (b.d.). Jak nazwać firmę [How to name the company]. https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00117#1 (dostęp: 25.11.2022).
Breza, E. (1998). Nazwy obiektów i instytucji związanych z nowoczesną cywilizacją (chrematonimy) [Names of objects and institutions related to modern civilization (chrematonyms)]. W: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia (s. 343–361). Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Dunaj, B., Mycawka, M. (2012). Kilka uwag o klasyfikacjach nazw własnych [A few remarks on the classification of proper names]. W: I. Łuc, M. Pogłódek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi (s. 165–175). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gałkowski, A. (2011). Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej [Chrematonyms in the cultural-functional context]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Gałkowski, A. (2012). Propozycje a rozstrzygnięcia terminologiczno-pojęciowe dotyczące chrematonimii [Proposals and terminological and conceptual decisions regarding chrematonymy]. W: I. Łuc, M. Pogłódek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi (s. 187–200). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gałkowski, A. (2017). Chrematonimia w kulturze współczesnej [Chrematonymy in contemporary culture]. Onomastica, 61, 55–71. http://doi.org/10.17651/ONOMAST.61.1.4
Gałkowski, A. (2022). Markonimy jako operatory taksonomiczne w terminologii (chremat)onomastycznej [Markonyms as taxonomic operators in (chremat)onomastic terminology]. Onomastica, 66, 299–311. https://doi.org/10.17651/ONOMAST.66.20
Jadanowska, K. (2014). Czy nazwy firm są chrematonimami? [Are names of firms chremato nyms?]. Onomastica, 58, 321–330.
Kosyl, C. (2001). Chrematonimy [Chrematonyms]. W: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski (s. 447–452). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Przybylska, R. (1992). O współczesnych nazwach firm [On contemporary company names]. Język Polski, 72(2–3), 138–150.
Puda-Blokesz, M. (2020a). Miejsce i funkcja mitologizmów w strukturze chrematonimów funeralnych [The place and function of mythology-related vocabulary in the structure of funeral chrematonyms]. W: M. Puda-Blokesz, M. Ryszka-Kurczab (red.), Dziedzictwo antyczne i biblijne dziś (s. 119–132). Kraków: Collegium Columbinum.
Puda-Blokesz, M. (2020b). Odwołania mitologiczne w polskiej chrematonimii funeralnej — rekonesans [Mythological references in Polish funeral chrematonymy — a reconnaissance]. Język Polski, 100(1), 78–91. https://doi.org/10.31286/JP.100.1.6
Puda-Blokesz, M. (2020c). Hades nie zawsze funeralny — szkic o fortunności nazw podmiotów gospodarczych [Hades not always funeral — a short note on the auspicious names of business entities]. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica, 15, 179–196. https://doi.org/10.24917/20831765.15.15
Puda-Blokesz, M. (2021). Dziedzictwo mitologii starożytnych w polskiej chrematonimii funeralnej [The legacy of ancient mythologies in Polish funeral chrematonymy]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Puda-Blokesz, M. (2022). Popularne mitologizmy grecko-rzymskie jako firmonimy identyfikują ce profil działalności przedsiębiorstwa [Popular Graeco-Roman mythology-based expressions as company names that identify a business profile]. Prace Językoznawcze, 24(1), 219–234. https://doi.org/10.31648/pj.7609
Rzetelska-Feleszko, E. (2000). Nazwy firm — chaos czy system? [Company names — chaos or system?]. W: M. Czachorowska, Ł. Szewczyk (red.), Onomastyka polska a nowe kierunki językoznawcze (s. 99–112). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
Rzetelska-Feleszko, E. (2006). W świecie nazw własnych [In the world of proper names]. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Siwiec, A. (2012a). Nazwy własne obiektów handlowo-usługowych w przestrzeni miasta [Proper names of companies in the city space]. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Siwiec, A. (2012b). Klasyfikacja onomastyczna i jej podstawy terminologiczne na przykładzie nazw obiektów handlowych [Onomastic classification and its terminological bases on the example of names of commercial objects]. W: I. Łuc, M. Pogłódek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Robertowi Mrózkowi (s. 325–336). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Świtała-Cheda, M. (2011). W sprawie terminologii nazw firm i ich miejsca w chrematonimii [On the terminology of company names and their place in chrematonymy]. W: M. Biolik, J. Duma (red.), Chrematonimia jako fenomen współczesności (s. 469–475). Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Świtała-Cheda, M. (2013). Nazwy firm jako przedmiot językoznawczych opracowań naukowych [The names of companies as an object of scientific linguistic]. Conversatoria Linguistica, 7, 165–181. https://www.czasopisma.uph.edu.pl/conversatorialinguistica/article/view/1079
Walczak, B. (2000). Nazwy firmowe: priopria czy appellativa? [Company names: priopria or appellativa?]. W: M. Czachorowska, Ł.M. Szewczyk (red.), Onomastyka polska a nowe kierunki językoznawcze (s. 113–122). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
WSJP = Żmigrodzki, P. (red.). (b.d.). Wielki słownik języka polskiego PAN [The great dictionary of the Polish language]. https://wsjp.pl