Dodatkowe materiały
Słowa kluczowe
Jędrzejów
imiennictwo
hagionimy
kult świętych
księgi metrykalne
Streszczenie
W oparciu o małopolskie księgi metrykalne z okresu 1765–pocz. XX w. zebrano materiał antroponimiczny, pokazujący, że imię Wincenty Kadłubek było nadawane wówczas na chrzcie. Jest to niewątpliwie związane z kultem beatyfikowanego wówczas biskupa krakowskiego, trudno to natomiast powiązać z recepcją jego Kroniki. Zwyczaj ten praktykowany był raczej wśród warstwy chłopskiej i mieszczańskiej, a jego charakterystyczną cechą jest to, że imię Kadłubek nadawano chłopcom urodzonym wczesną jesienią, tzn. w okolicach wspomnienia liturgicznego bł. Wincentego.
Bibliografia
Czajkowski, F.S. (1803). Wincentego Kadłubka biskupa krakowskiego Historya polska zkrócona [Wincenty Kadłubek Bishop of Cracow’s shortened Polish history]. Łowicz: [b. wyd.].Nekrolog Władysława Szczepańskiego. (1967, 28 stycznia). Życie Warszawy, 24.
Słomka, J. (1912). Pamiętniki włościanina: od pańszczyzny do dni dzisiejszych [Memoirs of a peasant: from serfdom to the present day]. Kraków: Krakowska Drukarnia Nakładowa. Szczepański, W. (1956). Ankieta personalna [Personal questionnaire], w archiwum prywatnym autora artykułu.
Artymiak, A. (1947). Mieszkańcy miasta Jędrzejowa w świetle najstarszej księgi metrykalnej (1743–1752) [Inhabitants of Jędrzejów in the light of the oldest parish book (1743–1752)]. Jędrzejów: nakładem autora.
Bystroń, J.S. (1938). Księga imion w Polsce używanych [Book of names used in Poland]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”.
Chalcarz, A. (2001). Opactwo cystersów w Jędrzejowie ośrodkiem kultu błogosławionego Wincentego Kadłubka [Cistercian Abbey in Jędrzejów as a centre of cult of the blessed Wincenty Kadłubek]. W: K.R. Prokop (red.), Mistrz Wincenty Kadłubek: Człowiek i dzieło, pośmiertny kult i legenda (s. 103–108). Kraków: PAU.
Czyżewski, K.J., Walczak, M. (2008). Ikonografia błogosławionego Wincentego Kadłubka [Iconography of Blessed Wincenty Kadłubek]. Cistercium Mater Nostra, 2(2), 215–230.
Drelicharz, W. (2008). Pamięć i tradycja o Mistrzu Wincentym w dziejopisarstwie polskim XIII–XV wieku [Memory and tradition of Master Wincenty in Polish historiography of the 13th–15th centuries]. Cistercium Mater Nostra, 2(2), 141–192.
Dworzaczek, W. (1959). Genealogia [Genealogy]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.Ebertowski, K. (2018). Bazy genealogiczne jako pomoc w poszukiwaniu przodków [Genealogical databases as an aid in the search for ancestors]. Folia Bibliologica, 60, 187–207.
Gieysztorowa, I. (1976). Wstęp do demografii staropolskiej [Introduction to Old Polish demography]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.Górny, M. (1993). Rodzina chłopska w świetle swoich antroponimów: Studia nad kulturą nazewniczą wsi pałuckiej w XVII wieku [The peasant family in the light of its anthroponyms: Studies on the naming culture of the Pałuki village in the 17th century]. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kopertowska, D. (1994). Ewolucja motywacji w imiennictwie [Evolution of motivation in naming]. Język Polski, 74(1), 22–33.
Kuklo, C. (2009). Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej [Demography of the PolishLithuanian Commonwealth before the partitions]. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Kürbis, B. (2003). Wstęp [Introduction]. W: Mistrz Wincenty Kadłubek, Kronika polska (s. V–CXXX). Wrocław: De Agostini.
Ledzińska, A., Zdanek, M. (2012–2013). XVIIwieczne epitafium enigmatyczne o Mistrzu Wincentym Kadłubku [The 17thcentury enigmatic epitaph on Master Wincenty Kadlubek]. Cistercium Mater Nostra, 6, 123–154.
Lincoln, B. (2014). Between History and Myth: Stories of Harald Fairhair and the founding of the state. ChicagoLondon: The University of Chicago Press.
Lis, A. (2017). Casus exceptus: Problemy prawne kanonizacji bł. Wincentego Kadłubka [Casus exceptus: Legal problems of the canonization of Blessed Wincenty Kadlubek]. Sandomierz: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Malec, M. (1997). Przydomki hagionimiczne w funkcji samodzielnych imion osobowych [Hagionymic nicknames in the function of independent personal names]. W: J. Duma, H. PopowskaTaborska (red.), Onomastyka i dialektologia: Prace dedykowane Pani Profesor Ewie Rzetelskiej-Feleszko (s. 181–186). Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Manikowska, H., Gacka, D. (2018). Hagiografia a historyczność, czyli o historii w hagiografii i hagiografii w służbie historii [Hagiography and historicity, or history in hagiography and hagiography in the service of history]. W: J. Banaszkiewicz [et al.] (red.), Przeszłość w kulturze średniowiecznej Polski (t. I, s. 657–748). Warszawa: Instytut Historii PAN.
Minakowski, M.J. (2014). Gęstość sieci koligacji w parafii Kampinos w XIX wieku [Density of kinship networks in Kampinos parish in the 19th century]. Przeszłość Demograficzna Polski, 35, 65–74.
Olszewski, D. (1990). Kult bł. Wincentego Kadłubka w Jędrzejowie: Zarys historii [The cult of Blessed Wincenty Kadlubek in Jędrzejów: Outline of history]. W: D. Olszewski (red.), Cystersi w Polsce:W 850-lecie fundacji opactwa jędrzejowskiego (s. 151–178). Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.
Plezia, M. (1957). Nazwa osobowa Kadłubek [Personal name Kadłubek]. Onomastica, 3, 393–417.
Plezia, M. (1960). Pierwszy polski historyk [The first Polish historian]. Tygodnik Powszechny, 14(17), 4–5.
Prokop, K.R. (2005). Wincenty Kadłubek. Kraków: WAM.
RudnickaFira, E. (2013). Imiennictwo krakowian od XVI do XVIII wieku na tle historii i kultury [Names of Cracovians from 16th to 18th century against the background of history and culture]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Ryłko, S. (2001). Droga do beatyfikacji i starania o kanonizację Wincentego Kadłubka [The path to beatification and efforts for the canonisation of Wincenty Kadlubek]. W: K.R. Prokop (red.), Mistrz Wincenty Kadłubek: Człowiek i dzieło, pośmiertny kult i legenda (s. 79–84). Kraków: PAU.
Sęczys, E. (2000). Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861 [Licensed nobility in the Congress Poland between 1836 and 1861]. Warszawa: DiG.
Stabińska, J. (1973). Mistrz Wincenty [Master Vincent]. Kraków: Znak.
Suma, T. (2005). Urzędnicy pocztowi w Królestwie Polskim 1815–1871. Słownik biograficzny [Postal officials in the Congress Poland 1815–1871. Biographical dictionary]. Warszawa: DiG.
Świżek, K. (1977). Rozwój kultu błog. Mistrza Wincentego Kadłubka (1226–1976) [Development of the cult of Bl. Master Wincenty Kadlubek (1226–1976)]. Więź, 20(10), 61–69.
Urban, J. (2008). Kult błogosławionego Wincentego Kadłubka w Katedrze na Wawelu [The cult of Blessed Wincenty Kadlubek at Wawel Cathedral]. Cistercium Mater Nostra, 2(2), 301–309.
Widajewicz, J. (1925). Nazwiska i przezwiska ludowe: Studium z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII w. [Folk names and nicknames: A study in the history of the Polish countryside in the 17th and 18th centuries]. Lwów: nakładem redakcji.
Wyżga, M. (2019). Homo movens: Mobilność chłopów w mikroregionie krakowskim w XVI–XVIII wieku [Homo movens: Peasant mobility in the Cracow microregion in the 16th–18th centuries]. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Zabłocki, S. (2008). Uwagi o recepcji bł. Wincentego Kadłubka w Polsce w XVIII wieku [Notes on the reception of Blessed Wincenty Kadlubek in Poland in the 18th century]. W: tenże, Od starożytności do neohellenizmu: Studia i szkice (s. 174–187). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zdanek, M. (2008). Kult Wincentego Kadłubka w świetle procesu kanonicznego super cultu immemorabili seu casu exceptu z lat 1687–1691 [The cult of Wincenty Kadlubek in the light of the canonical process super cultu immemorabili seu casu exceptu of 1687–1691]. Cistercium Mater Nostra, 2(2), 273–300.
Zdanek, M. (2012). Udział szlachty w rozwoju kultu błogosławionego Wincentego Kadłubka i jego jędrzejowskiego sanktuarium w XVI–XVII wieku [Participation of the nobility in the development of the cult of Blessed Vincent Kadlubek and his sanctuary in Jędrzejów in the 16th– 17th centuries]. Almanach Historyczny, 14, 23–33.
Ziobro, W. (2017). Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej w Strzyżowie z lat 1784–1918 — stan zachowania i możliwość odtworzenia ruchu naturalnego ludności [Roman Catholic Parish Register of Strzyżów, 1784–1918 — state of preservation and possibility to reconstruct the natural population movement]. Przeszłość Demograficzna Polski, 39, 97–115. https://doi.org/10.18276/pdp.2017.39-05