O imionach i nazwiskach Żydów na podstawie księgi urodzeń izraelickiego okręgu metrykalnego Lubycza Królewska (1907–1929)

W niniejszym artykule poddano charakterystyce imiona i nazwiska społeczności żydowskiej na podstawie księgi urodzeń izraelickiego okręgu metrykalnego Lubycza Królewska (1907-1929). Wynotowane z dokumentu imiona mają najczęściej pochodzenie biblijne. W materiale spotykamy też imiona jidyszowe, nieliczne romańskie i słowiańskie. W przypadku nazwisk dominują struktury o niemieckich cechach językowych. Najliczniej reprezentowane są antroponimy odimienne oraz odapelatywne. Charakterystyczne są też miana z sufiksem -er oraz nazwy dwuczłonowe pochodzenia niemieckiego. Poza analizą antroponimów Żydów lubyckich wykazano pewne tendencje w procesie nominacji w powiązaniu z uregulowaniami prawnymi z tego czasu, jak również w związku z historią, kulturą i tradycjami tej społeczności zamieszkującej obszar jednej żydowskiej gminy wyznaniowej.

https://doi.org/10.17651/ONOMAST.67.7

PDF (Polski)

epub

mobi

Bibliografia

Abramowicz, Z. (2001). Antroponimia Żydów białostockich jako zwierciadło kontaktów językowych i kulturowych [Anthroponymy of Białystok Jews as a mirror of linguistic and cultural contacts]. Białostockie Archiwum Językowe, 1, 7–14. https://doi.org/10.15290/baj.2001.01.01

Abramowicz, Z. (2003). Słownik etymologiczny nazwisk Żydów białostockich [Etymological dictionary of surnames of Bialystok Jews]. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana. Abramowicz, Z. (2010). Antroponimia Żydów białostockich [Anthroponymy of Białystok Jews]. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.

Abramowicz, Z. (2016). Imiona starotestamentowe w kulturze podlaskich Żydów i chrześcijan [The Old Testament names in the culture of Jews and christians from the region of Podlasie]. Onomastica, 60, 69–89. https://doi.org/10.17651/ONOMAST.60.5

Beider, A. (2001). A Dictionary of Ashkenazic Given Names: Their origin, structure, pronunciations, and migrations. Bergenfield, NJ: Avotaynu.

Beider, A. (2004). A Dictionary of Jewish Surnames from Galicia. Bergenfield, NJ: Avotaynu.

Bystroń, J. (1927). Nazwiska polskie [Polish surnames]. Lwów: Książnica–Atlas.

Dacewicz, L. (2001). Antroponimia Białegostoku w XVII–XVIII wieku [The anthroponymy of Białystok from the 17th–18th centuries]. Białystok: Libra.

Dacewicz, L. (2004). Identifizierung der jüdischen Bevölkerung und slawische Eigennamenkultur in der alten Wojewodschaft von Podlasie. Namenkundliche Informationen, 85/86, 201–208. https://doi.org/10.58938/ni370

Dacewicz, L. (2008). Antroponimia Żydów Podlasia w XVI–XVIII wieku [The anthroponymy of Jews from the 17th–18th centuries]. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.

Dacewicz, L. (2019). Sposoby identyfikacji Żydów białostockich w świetle spisów ludności z lat 1799–1853 (okres zaboru rosyjskiego) [Ways of identification Jewish in the context of censuses in the period of the Russian Partitions]. Studia Wschodniosłowiańskie, 19, 321–333. https://doi.org/10.15290/sw.2019.19.22

Guz, M. (2011). O nazwiskach żydowskich w formie złożeń niemieckich (w Prusach) [Jewish surnames in the form of German compounds (in Prussia)]. Białostockie Archiwum Językowe, 11, 67–74. https://doi.org/10.15290/baj.2011.11.05

Czopek-Kopciuch, B., Górny, H., Magda-Czekaj, M., Palinciuc-Dudek, E., Skowronek, K., Supranowicz, E. (b.d.). Internetowy słownik nazwisk w Polsce [Internet dictionary of Polish surnames]. https://nazwiska.ijp.pan.pl

Jaracz, M. (2007). Nazwiska Żydów bydgoskich w świetle polskiego systemu antroponimicznego [Jewish anthroponymy in the naming space of interwar Bydgoszcz — the system of given names]. W: M. Święcicka (red.), Polszczyzna bydgoszczan. Historia i współczesność (t. 3, s. 99–110). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Jaracz, M. (2015). Antroponimia Żydów w przestrzeni nazewniczej międzywojennej Bydgoszczy — system imion [Jewish anthroponymy in the naming space of interwar Bydgoszcz — the system of given names]. LingVaria, 10(19), 253–269. https://doi.org/10.12797/LV.10.2015.19.17

Klimas, A. (2021). Obcojęzyczne XIX-wieczne nazwiska mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego z sufiksem -er [19th-century foreign-language names of residents of Piotrków Trybunalski with the suffix -er]. Prace Językoznawcze, 23(2), 217–228. https://doi.org/10.31648/pj.6586

Klimas, A. (2022). Historyczne nazwiska odimienne w antroponimii Żydów piotrkowskich [Historical names in the anthroponymy of Jews from Piotrków]. Słowo. Studia językoznawcze, 13, 29–42. https://doi.org/10.15584/slowo.2022.13.3

Koper, M. (2012). Zapomniany sztetl — Lubycza Królewska. Śladami nieistniejącego miasteczka [Forgotten Shtetl — Lubycza Królewska. In the footsteps of a non-existent town]. W: W. Litwin, M. Szabłowska-Zaremba i S. J. Żurek (red.), Żydzi w Zamościu i na Zamojszczyźnie. Historia — kultura — literatura (s. 233–253). Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.

Malec, M. (1994). Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce [Christian names in medieval Poland]. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.

Michalewicz, J. (1995). Żydowskie okręgi metrykalne i żydowskie gminy wyznaniowe w Galicji doby autonomicznej [Jewish record districts and Jewish religious communities in Galicia in the autonomous era]. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Sitarz, M. (2002). Nazwy osobowe Żydów. Próba objaśnienia [Jewish personal names. An attempt at explanation]. W: A. Cieślikowa (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Część 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii (s. 1–18). Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.

SG = Sulimierski, F., Chlebowski, B., Walewski, W. (red.). (1884). Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich [Geographical dictionary of the Kingdom of Poland and other slavic countries] (t. 5). Warszawa.

Śliż, M. (2006). Galicyjscy Żydzi na drodze do równouprawnienia 1848–1914 [Galician Jews on the way to equality 1848–1914]. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Tronina, A., Walewski, P. (2009). Biblijne nazwy osobowe i topograficzne. Słownik etymologiczny [Biblical personal and topographical names: Etymological dictionary]. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.

Trzciński, A. (2016–2017). Składnik informacyjny w hebrajskich epitafiach ze starego cmentarza w Lublinie [Information component in Hebrew epitaphs from the old Jewish cemetery in Lublin]. Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego, 8, 129–188.

Wasiutyński, B. (1930). Ludność żydowska w Polsce w wiekach XIX i XX. Studjum statystyczne [Jewish population in Poland in the 19th and 20th centuries: A statistical study]. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego.

Wierzbieniec, W. (2003). Żydzi w województwie lwowskim w okresie międzywojennym [Jews in the Lwów voivodeship in the interwar period]. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.