Etyka i procedury

ETYKA WYDAWNICZA I PROCEDURY ZABEZPIECZAJĄCE

Zarówno Autorzy, jak i Recenzenci proszeni są o zapoznanie się z pełną treścią niniejszego dokumentu i są zobowiązani do przestrzegania opisanych w nim standardów etycznych.

Wskazówki etyczne dla autorów
Wskazówki etyczne dla recenzentów
Obowiązki redaktorów

WSKAZÓWKI ETYCZNE DLA AUTORÓW
[do początku]

Autorstwo

Redaktorzy Onomastików gorąco zachęcają autorów i współautorów do starannego rozważenia kształtu listy autorów przed napisaniem tekstu i przed przesłaniem go do czasopisma. Prosimy o uwzględnienie poniższych uwag.

Lista autorów spowinna obejmować wszystkie i wyłącznie te osoby, które wniosły istotny wkład w koncepcję, projekt i przeprowadzenie opisywanych badań i/lub w napisanie i edycję proponowanego tekstu. W przypadku, gdy lista autorów zawiera więcej niż jedną osobę, współautorów gorąco zachęca się, by jasno określili zakres swojego indywidualnego wkładu poprzez wyszczególnienie wykonanych prac prowadzących do powstania proponowanego tekstu. Wszystkie osoby wymienione na liście autorów ponoszą odpowiedzialność za zaproponowany tekst i za omawiane w nim ustalenia. W celu uniknięcia wszelkich sporów dotyczących autorstwa uprzejmie zachęcamy autorów przesyłających swoje prace, by zapoznali się z raportem COPE przed przygotowaniem i przesłaniem artykułu lub innej propozycji tekstu.

Proponowany tekst przesłany powinien zostać do czasopisma Onomastica przez autora zgłaszającego („autor korespondencyjny”) tj. jedynego autora lub jednego ze współautorów wybranego do reprezentowania wszystkich współautorów w kontaktach z redaktorami czasopisma). Autor korespondencyjny jest odpowiedzialny za zamieszczenie na liście autorów wszystkich i wyłącznie tych osób, które spełniają kryteria współautorstwa. Przed przesłaniem do czasopisma ostatecznej wersji proponowanego tekstu autor korespondencyjny zobowiązany jest uzyskać pisemną aprobatę i zgodę wszystkich współautorów. Wspomniana aprobata i zgoda winna dotyczyć nie tylko treści proponowanego tekstu, ale i kształtu listy autorów oraz treści podziękowań.

Podziękowania (Acknowledgements) zamieszczone w proponowanym tekście powinny uwzględniać nazwiska wszystkich osób, które uczestniczyły w istotnych aspektach omawianych badań lub przygotowania tekstu, a których wkład nie jest dostatecznie duży, by kwalifikowały się jako współautorzy. W podziękowaniach należy także ujawnić wszystkie źródła finansowania.

Nierzetelność listy współautorów ma miejsce m.in. w przypadku tzw. „autorów widmo” („ghostwriting”) i „autorstwa gościnnego” („guest authorship”). Z przypadkiem „ghostwritingu” mamy do czynienia, gdy lista autorów nie uwzględnia wszystkich osób kwalifikujących się do współautorstwa bądź gdy w podziękowaniach nie uwzględniono wszystkich osób, jakie na to zasługują. „Guest authorship” ma miejsce, gdy lista autorów zawiera osobę lub osoby, które nie spełniają wymogów pozwalających uznać je za autorów pracy. Autor korespondencyjny ponosi odpowiedzialność za zapobieżenie przypadkom „ghostwritingu” i „autorstwa gościnnego”.

Zmiany autorstwa wcześniej przesłanych propozycji tekstów wymagają pisemnej zgody wszystkich osób pozostających na listach autorów, dodawanych do nich lub z nich usuwanych. Wspomniane oświadczenia powinny być złożone indywidualnie przez wszystkie te osoby bezpośrednio redaktorowi naczelnemu. W przypadku wszelkich propozycji dodania, usunięcia lub zmiany kolejności na liście autorów tekstu przesłanego redakcji autor korespondencyjny zwraca się bezpośrednio do redaktora naczelnego. Autor korespondencyjny zobowiązany jest przedstawić przejrzyste wyjaśnienie i uzasadnienie zmiany na liście autorów oraz zorganizować sprawną komunikację pomiędzy redaktorem naczelnym a wszystkimi osobami, których zgoda jest konieczna w przypadku zmian na liście autorów. Jeśli pomiędzy osobami, które mają pozostać, zostać dodane lub usunięte z listy autorów, powstanie spór i osiągnięcie porozumienia okaże się niemożliwe, osoby te winny zwrócić się do swoich instytucji macierzystych z prośbą o rozstrzygnięcie sprawy. W żadnym wypadku redaktorzy Onomastików nie są zobowiązani do rozsądzania tego rodzaju sporów dotyczących autorstwa. Jeśli kwestia autorstwa nie zostanie należycie wyjaśniona, przesłany tekst nie będzie mógł zostać opublikowany. Jeśli konieczne okaże się wprowadzenie poprawki na liście autorów pracy już opublikowanej, nastąpi to w drodze artykułu korekcyjnego. Prosimy pamiętać, że zmiany w autorstwie wprowadzane mogą być tylko w drodze wyjątku, a autorzy korespondencyjni proszeni są o układanie listy autorów w sposób staranny i z aprobatą wszystkich współautorów.

Oryginalny charakter prac i przypadki plagiatu

Autorzy przesyłający propozycje tekstów do Onomastików muszą zapewnić, że ich prace są całkowicie oryginalne. Jeśli w pracy przesłanej do czasopisma użyto pomysłów, badań, danych, prac, publikacji lub innego rodzaju własności intelektualnej osób trzecich, użyte treści winny zostać w należyty sposób zacytowane lub przywołane tak, aby nie powstało wrażenie, iż są one oryginalną i własną pracą autorów proponowanego tekstu. Odniesienia do wykorzystywanych prac osób trzecich muszą być przejrzyste i w żaden sposób nie mogą wprowadzać odbiorców w błąd. Jeśli autor uzyska jakiekolwiek niepublikowane informacje lub ustalenia od osób trzecich, może ich użyć lub je zreferować w tekście zaproponowanym do Onomastików wyłącznie pod warunkiem uzyskania pisemnej zgody od osoby lub osób, od których te informacje lub ustalenia pochodzą. Za przypadki plagiatu uznaje się między innymi następujące sytuacje: dosłowne kopiowanie cudzych sformułowań lub parafrazowanie cudzych pomysłów bez podania źródła, użycie cudzych badań lub danych w sposób sugerujący, iż zostały one pierwotnie przeprowadzone lub zebrane przez autora proponującego tekst. Wszelkie przypadki i formy plagiatu i wykorzystywania cudzej pracy bez należytego przywołania źródła są niedopuszczalne. Jeśli powstaną jakiekolwiek wątpliwości co do oryginalnego charakteru zaproponowanego tekstu bądź co do poprawności podania źródeł, redaktorzy zwrócą się do autora korespondencyjnego z prośbą o wyjaśnienia. Jeśli autor korespondencyjny, a w następnej kolejności żaden ze współautorów nie złoży zadowalających wyjaśnień bądź pytania redaktorów pozostaną bez jakiejkolwiek odpowiedzi, procedura publikacji tekstu ulega zawieszeniu, a redaktorzy Onomastików mogą skontaktować się zarówno z instytucją autora lub autorów, jak i z potencjalną ofiarą plagiatu.

Powielone i równoległe propozycje tekstów

W większości przypadków nieakceptowalne jest publikowanie więcej niż jednej pracy opartej zasadniczo na tych samych badaniach lub tych samych danych, bądź prezentującej zasadniczo te same ustalenia. Nieetyczne i nieakceptowalne jest równoczesne przesyłanie tej samej propozycji tekstu do dwóch lub więcej czasopism w taki sposób, że procedury oceny redakcyjno-recenzyjnej prowadzone są równocześnie. Jeśli nowo przesłana propozycja tekstu prezentuje omówienie znacząco ulepszonych lub rozszerzonych badań, bądź gdy zmieniona metodologia doprowadziła do ulepszonych ustaleń dotyczących uprzednio użytych danych, konieczne jest jasne odwołanie do poprzedniej publikacji.

Konflikt interesów

Konflikt interesów ma miejsce, gdy osobiste, zawodowe, finansowe lub wszelkie inne relacje pomiędzy autorem (lub którymkolwiek ze współautorów), instytucją lub instytucjami autora lub autorów, redaktorem bądź recenzentem mogą w jakikolwiek niewłaściwy sposób wpływać lub czynić stronniczymi ich pracę, działania, oceny i ustalenia. Wszyscy autorzy i recenzenci są zobowiązani ujawnić w propozycji tekstu bądź w swej recenzji wszelkie tego rodzaju osobiste, zawodowe, instytucjonalne, finansowe i inne relacje, które mogą wpływać na ich postępowanie lub oceny.

Zachowanie poufności

Jeśli nieopublikowane pomysły, badania, dane, prace, teksty lub innego rodzaju własność intelektualna osób trzecich została uzyskana w związku z realizacją obowiązków objętych poufnością (takich jak procedury recenzyjne lub ocena wniosków grantowych), nie mogą one zostać użyte w tekstach proponowanych do Onomastików bez pisemnej zgody ich autorów.

Błędy w pracach zaproponowanych lub opublikowanych

Jeśli autor odkryje w swojej przesłanej lub opublikowanej pracy jakiekolwiek istotne błędy lub nieścisłości, zobowiązany jest niezwłocznie poinformować o nich redaktora naczelnego i podjąć współpracę z redaktorami Onomastików w celu poprawienia lub wycofania zaproponowanego lub opublikowanego tekstu. Mniej istotne poprawki do opublikowanych prac zamieszczane być mogą w postaci komentarzy dodawanych do internetowej wersji opublikowanej pracy. W przypadku istotnych i zasadniczych poprawek publikuje się osobny artykuł poprawkowy.

Procedura zgłaszania skarg

Jeśli mają Państwo jakiekolwiek zastrzeżenia lub chcieliby odwołać się od decyzji Redakcji lub złożyć skargę, prosimy skontaktować się z Dyrektorem Instytutu Języka Polskiego PAN (ijp@ijp.pan.pl), który Państwa odwołanie lub skargę przekaże Radzie Naukowej Instytutu Języka Polskiego będącej organem nadzorującym czasopismo Onomastica.

WSKAZÓWKI ETYCZNE DLA RECENZENTÓW
[do początku]

Double-blind peer-review

Czasopismo Onomastica stosuje procedurę recenzyjną typu double-blind peer review. Autorstwo recenzowanych tekstów nie jest ujawniane recenzentom, a recenzowane propozycje tekstów podlegają należytej anonimizacji. Recenzentowi nie wolno podejmować jakichkolwiek działań zmierzających do ustalenia autorów recenzowanej pracy. Jeśli u recenzenta powstaną jakiekolwiek przypuszczenia dotyczące prawdopodobnego autorstwa recenzowanej pracy, które mogłyby wpłynąć na jego działania i oceny, recenzent zobowiązany jest zgłosić redaktorowi naczelnemu możliwy konflikt interesów.

Konflikt interesów

Przed wyrażeniem zgody na zrecenzowanie manuskryptu recenzent zobowiązany jest ujawnić wszelkie możliwe konflikty interesów. Konflikt interesów ma miejsce, gdy osobiste, zawodowe, finansowe lub wszelkie inne relacje pomiędzy autorem (lub którymkolwiek ze współautorów), instytucją lub instytucjami autora lub autorów, redaktorem bądź recenzentem mogą w jakikolwiek niewłaściwy sposób wpływać lub czynić stronniczymi ich pracę, działania, oceny i ustalenia. Wszyscy recenzenci są zobowiązani ujawnić wszelkie osobiste, zawodowe, instytucjonalne, finansowe i inne relacje, które w jakikolwiek sposób mogą wpływać na ich postępowanie lub oceny.

Bezstronność oceny

Wszyscy recenzenci zobowiązani są przedstawić bezstronne oceny recenzowanych prac. Ocena recenzenta musi opierać się wyłącznie na naukowej i etycznej jakości recenzowanej pracy i w żaden sposób nie może uwzględniać płci, orientacji seksualnej, religii, narodowości, rasy, pozycji zawodowej lub naukowej, afiliacji czy poglądów politycznych autora lub autorów.

Zachowanie poufności

Wszyscy recenzenci zobowiązani są do zachowania poufności w zakresie pomysłów, danych i ustaleń oraz wszelkich innych treści, do jakich dostęp uzyskają w ramach procedury recenzyjnej, i nie mogą używać ich w swojej pracy, badaniach czy publikacjach ani rozpowszechniać i w jakikolwiek sposób udostępniać bez pisemnej zgody autorów recenzowanych prac. Recenzenci zobowiązani są zachować w ścisłej tajemnicy także sam proces recenzyjny. Lista recenzentów czasopisma Onomastica dostępna jest na stronie internetowej i jest aktualizowana po wydaniu każdego kolejnego tomu.

Czujność w kwestiach naukowych i etycznych

Jeśli recenzent ma jakiekolwiek wątpliwości dotyczące naukowej lub etycznej jakości recenzowanej pracy, zobowiązany jest zgłosić je redaktorom Onomastików. Recenzent powinien zwrócić uwagę redaktorów na wszelkie możliwe istotne i znaczne podobieństwa pomiędzy treścią, ustaleniami i sformułowaniami zawartymi w recenzowanej pracy a znanymi mu pracami opublikowanymi lub złożonymi do druku. Wszystkie tego rodzaju wątpliwości etyczne zgłaszane przez recenzenta redaktorom winny być poparte stosownymi cytatami.

Właściwa krytyka

Procedura peer review ma na celu ulepszenie zaproponowanych prac oraz troskę o zapewnienie najwyższego naukowego i etycznego poziomu czasopisma Onomastica. Krytyczne stwierdzenia recenzentów skupiać się muszą na recenzowanej pracy, a nie na autorze. Opinie formułowane przez recenzentów poparte muszą być jasnymi argumentami. Jeśli recenzent zgłasza propozycje poprawek dotyczących literatury użytej w pracy, zobowiązany jest podać dokładne dane bibliograficzne. Recenzent winien proponować wprowadzenie do recenzowanego tekstu dodatkowych cytatów lub powołań tylko jeśli istnieje ku temu rzeczywiste uzasadnienie naukowe. Recenzent winien unikać sugerowania dodatkowych cytowań, jeśli mogłyby one w jakikolwiek sposób stanowić dla niego korzyść (np. poprzez zwiększenie cytowalności jego własnych prac, prac jego współpracowników lub prac powstałych w jego instytucji).

OBOWIĄZKI REDAKTORÓW
[do początku]

Naukowe i etyczne standardy czasopisma Onomastica

Podstawowym obowiązkiem redaktorów Onomastików jest utrzymywanie najwyższego naukowego i etycznego poziomu czasopisma. Obowiązkiem redaktorów jest troska o to, by wybierane i publikowane prace zgodne były z zakresem tematycznym czasopisma, spełniały najwyższe standardy naukowe i etyczne oraz stanowiły istotny i innowacyjny wkład w badania nad nazwami własnymi.

Wstępna selekcja i decyzje o publikacji

Redaktorzy odpowiedzialni są za wstępną selekcję przesłanych prac przed przekazaniem ich zewnętrznym recenzentom oraz za ostateczne decyzje o opublikowaniu tekstu uwzględniające oceny dokonane przez recenzentów. Redaktorzy mogą odmówić skierowania zaproponowanej pracy do recenzji zewnętrznej, jeśli w ich opinii nie nadaje się ona do publikacji w czasopiśmie Onomastica. Wszystkie decyzje podejmowane być winny przez redaktorów w sposób całkowicie bezstronny, co znaczy, że ocena redaktorów musi opierać się tylko i wyłącznie na naukowej i etycznej jakości recenzowanej pracy i w żaden sposób nie może uwzględniać płci, orientacji seksualnej, religii, narodowości, rasy, pozycji zawodowej lub naukowej, afiliacji czy poglądów politycznych autora lub autorów. Wszystkie decyzje redakcyjne zapadać muszą bez zbędnej zwłoki.

Konflikt interesów

Konflikt interesów ma miejsce, gdy osobiste, zawodowe, finansowe lub wszelkie inne relacje pomiędzy autorem (lub którymkolwiek ze współautorów), instytucją lub instytucjami autora lub autorów, redaktorem bądź recenzentem mogą w jakikolwiek niewłaściwy sposób wpływać lub czynić stronniczymi ich pracę, działania, oceny i ustalenia. Redaktorzy są zobowiązani ujawnić wszelkie tego rodzaju osobiste, zawodowe, instytucjonalne, finansowe i wszelkie inne relacje, które mogą wpływać na ich postępowanie lub oceny.

Zachowanie poufności

Redaktorzy Onomastików zobowiązani są zachować całość procesu decyzyjnego i recenzyjnego w ścisłej tajemnicy. Prace składane do druku nie mogą być udostępniane przez redaktorów poza procedurą recenzji i oceny redakcyjnej ani używane przez nich w ich własnej pracy, badaniach lub publikacjach bez pisemnej zgody autorów prac. Redaktorzy zobowiązani są chronić informacje o recenzentach poszczególnych prac oraz poufność wszelkiej komunikacji z nimi prowadzonej. Kompletna zbiorowa lista recenzentów czasopisma Onomastica dostępna jest na stronie internetowej i jest aktualizowana po wydaniu każdego kolejnego tomu.

Procedura recenzyjna

Redaktorzy są odpowiedzialni za organizację sprawnej, terminowej, sprawiedliwej i bezstronnej procedury recenzyjnej. Redaktorzy zobowiązani są dobierać recenzentów wyłącznie na podstawie ich standardów etycznych i doświadczenia w danej dziedzinie, bez uwzględniania ich płci, orientacji seksualnej, religii, narodowości, rasy, pozycji zawodowej lub naukowej, afiliacji czy poglądów politycznych. Redaktorzy powinni prowadzić sprawną komunikację i współpracę z autorami i recenzentami oraz starannie sprawdzać wszelkie kwestie dotyczące naukowego i etycznego poziomu proponowanych i publikowanych prac. Redaktorzy zobowiązani są podejmować wszelkie możliwe i uzasadnione działania mające na celu zapobieganie zachowaniom nieetycznym.

Prace proponowane do druku przez redaktorów

W przypadku prac składanych do druku przez członków redakcji bądź rady redakcyjnej lub ich krewnych, członków rodziny, współpracowników, gdy zachodzi możliwość jakiegokolwiek potencjalnego konfliktu interesów, dany członek (lub członkowie) redakcji i rady redakcyjnej, których ów konflikt interesów może dotyczyć, muszą zostać wyłączeni z uczestnictwa w procedurze wyboru i recenzowania danej pracy. W przypadku prac składanych do druku przez redaktora naczelnego wszystkie zadania redakcyjne wykonywane są przez innego członka (lub członków) redakcji lub rady redakcyjnej.

Standardy COPE

Redaktorzy czasopisma Onomastica stosują się do wytycznych zawartych w dokumencie COPE Code of Conduct. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń o niewłaściwe postępowanie autorów redaktorzy działają zgodnie z wytycznymi zawartymi w dokumencie COPE flowcharts.