Keywords
surname
oikonym
onymic variant
Abstract
The article demonstrates the chronological continuity of the two-component name Cz(ś)cibor and its variants in the Polish language, as well as their productivity in surname and geographical name creation. The frequency, geography, and structure of proper names (anthroponyms and name-derived toponyms), and in the case of oikonyms, renominations, were taken into account. The anthroponymic and toponymic material quoted in the article indirectly points at the geography of the name variant Cibor, which has to be considered a typically Mazovian form. The oldest medieval oikonyms created from the derivatives of the name Cz(ś)cibor mainly identify objects located in the northern part of the historical Mazovia and in Silesia. In Mazovia, ancestral names with the phonetic variant Cibor as their base are more numerous, while in the southern regions we note patronymic names based on the onym Ścibor.
References
Baza PESEL (stan na 2014 r.), udostępniona w związku z projektem „Najczęstsze nazwiska w Polsce — współczesność i historia. Słownik elektroniczny”, realizowanym w IJP PAN w Krakowie (projekt nr 11H13024682).
Cieślikowa, A. (2000). Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Cz. 1: Odapelatywne nazwy osobowe. Kraków: DWN.
Fros, H. SJ, Sowa, F. (1997). Księga imion i świętych. T. I: A–C. Kraków: WAM.
Herbarz polski. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Ułożył i wyd. A. Boniecki. T. III. Warszawa: T. Skiwski, 1900.
Karpluk, M. (1982). [Rec.]. J. Hertel, Imiennictwo dynastii piastowskiej we wcześniejszym średniowieczu. Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, 79, zesz. 2. Warszawa–Poznań–Toruń 1980. Onomastica, XXVII, s. 293–297.
KlRu — E. Klisiewicz. Nazwiska mieszkańców parafii Rudawa k. Krakowa w rozwoju historycznym (na podstawie ksiąg metrykalnych z lat 1570–1897), 1977. [Praca doktorska, WSP w Krakowie, mps].
Lech — D. Lech. Nazwy osobowe dziewiętnastowiecznych mieszkańców Opola (ze słownikiem etymologicznym nazwisk). Opole: Wyd. UOp, 2004.
Malec, M. (1971). Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych. Wrocław [itd.]: Ossolineum.
Malec, M. (1982). Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych. Wrocław [itd.]: Ossolineum.
Nalepa, J. (1991). Pokój i wojna w staropolskich imionach. Cz. 1. Język Polski, LXXI, s. 87–97.
Nalepa, J. (1992). Pokój i wojna w staropolskich imionach. Cz. 2. Język Polski, LXXII, s. 9–15.
NMPol — Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany. Red. K. Rymut i in. Kraków 1996–.
NWad — T. Kolber, Motywacja i struktura nazwisk mieszkańców dawnego dekanatu wadowickiego. Cz. 1: Analiza. Cz. 2: Słownik nazwisk (na podstawie ksiąg metrykalnych XVII do początków XX w.), 2008 [Praca doktorska, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, wydr. komputerowy].
Pleskalová, J. (1998). Tvoření nejstarších českých osobnich jmen. Brno: Masarykova univerzita v Brnĕ.
Rymut, K. (1999). Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny. T. I: A–K. Kraków: IJP PAN.
SIW — Słownik imion współcześnie w Polsce używanych. Wyd. K. Rymut. Kraków: IJP PAN, 1995.
Skowronek, K. (1995). Imiona dwuczłonowe motywujące współczesne nazwiska polskie. Onomastica, XL, s. 73–100.
SNW — Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych. Wyd. K. Rymut. T. I. Kraków: IJP PAN, 1992.
Sochacka, S. (red.) (2009). Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. XIV. Opole: Instytut Śląski.
SSNO — Słownik staropolskich nazw osobowych. Red. W. Taszycki. T. I. Wrocław [itd.]: Ossolineum, 1965.
Svoboda, J. (1964). Staročeská osobní jména a naše příjmení. Praha: Nakladatelství Československé Akademie véd.
Taszycki, W. (1925). Najdawniejsze polskie imiona osobowe. Rozprawy Wydziału Filologicznego PAU, 52, nr 3. Przedruk w: tenże (1958). Rozprawy i studia polonistyczne. T. I: Onomastyka. Wrocław: Ossolineum, 1958, s. 32–148.
Witczak, K. T. (1992). Z antroponimii piastowskiej: Zdziebor (nie Czcibor), brat Mieszka I. Onomastica, XXXVII, s. 123–132.
Zierhoffer, K. (1957). Nazwy miejscowe północnego Mazowsza. Wrocław: Ossolineum.