Keywords
anthroponymy
culture
history of the Polish language
dialectology
culture
history of the Polish language
dialectology
Abstract
The anthroponymic material analyzed in this article comes from “The Dictionary of Surnames of Piotrków Trybunalski and its Surroundings Residents in the Nineteenth and Twentieth Centuries” edited by Elżbieta Piotrowicz, Agnieszka Raszewska-Klimas and Lidia Pacan-Bonarek. There are three main groups of anthroponyms among variative forms of surnames such as 1) morphological variants; 2) graphic variants; 3) phonetic variants. Both linguistic and non-linguistic phenomena influenced the use of various forms of the surnames. The anthroponymic variants developed under the influence of cultural factors – a sign of the interpenetration of cultures and different naming systems; historical factors – the reflection of orthography and spelling in the nineteenth century; dialectal factors – the impact of dialectal features belonging to different dialects; and onomastic factors.References
Baranowski, B. (1962). Dawne Łęczyckie i Sieradzkie. Literatura Ludowa, 4, nr 1–2, s. 4–9. D e j n a, K. (1993). Dialekty polskie. Wyd. 2 przejrz. i popr. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Gala, S. (1979). Słowotwórstwo nazwisk i przezwisk ludności byłego powiatu piotrkowskiego. Studia Językoznawcze, IV, s. 43–87.
Gala, S. (1986). Rola antroponimicznego przyrostka -ski w kulturze nazewniczej. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 32, s. 85–91.
Gala, S. (1987). Słownik nazwisk i przezwisk ludności ziemi piotrkowskiej. Piotrków Trybunalski–Łódź: Wyd. Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim. Gala, S. (1994). Małopolsko-śląsko-wielkopolskie pogranicze językowe. Cz. I–II. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Gala, S. (1995). Skupiska izoglos i ich związek z granicami naturalnymi. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 40, s. 91–109.
Gala, S. (1996). Gwary sieradzkie w świetle najnowszych badań atlasowych. Poznańskie Spotkania Językoznawcze — Poznań Linguistics Meetings, 1, s. 27–41.
Gala, S., Piotrowicz, E. (2001). Nazwiska historyczne piotrkowian. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Górny, H. (2004). Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno-językowej (XV–XIX w.). Rzeszów: Wyd. Uniwersytetu Rze- szowskiego.
Kaleta, Z. (1998). Nazwisko w kulturze polskiej. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy. K a m i ń s k a, M. (1980). Gwary województwa sieradzkiego. W: Województwo sieradzkie. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju. Łódź–Sieradz: Uniwersytet Łódzki–Urząd Wojewódzki w Sieradzu, s. 121–127.
Kamińska, M. (1984). Badania socjolingwistyczne w okręgu bełchatowskim. Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, 30, s. 59–66.
Karaś, H. (red.) (2010). Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe, www.dialektologia. uw.edu.pl (dostęp: 21 XI 2014).
Nitsch, K. (1960). Wybór polskich tekstów gwarowych. Wyd. 2 zm. Warszawa: PWN.
Pawłowski, E. (1966). Podział gwar małopolskich na tle wzajemnych wpływów gwarowych oraz nowych tendencji językowych. Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 6, s. 191–202.
Piotrowicz, E., Raszewska-Klimas, A., Pacan-Bonarek, L. (w druku). Słownik na- zwisk mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego i okolic XIX –XX wieku.
Skoczylas-Stawska, H. (1977). Fonetyka w gwarach dawnej ziemi wieluńskiej. Warszawa–Poznań: PWN–Wyd. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
SNW—Rymut, K. (wyd.) (1992–1994). Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych. T. 1–10. Kraków: Wyd. IJP PAN.
Urbańczyk, S. (1984). Zarys dialektologii polskiej. Wyd. 7. Warszawa: PWN.
Walczak, B. (1988). Z dziejów pewnego stereotypu nazewniczego („szlacheckie” nazwiska na -ski, -cki). W: E. Homa (red.), Onomastyka w dydaktyce szkolnej i społecznej. Materiały z VI Konferencji Onomastycznej. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, s. 222–233.
Walczak, B. (1999). Zarys dziejów języka polskiego. Wyd. 2 popr. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
Gala, S. (1979). Słowotwórstwo nazwisk i przezwisk ludności byłego powiatu piotrkowskiego. Studia Językoznawcze, IV, s. 43–87.
Gala, S. (1986). Rola antroponimicznego przyrostka -ski w kulturze nazewniczej. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 32, s. 85–91.
Gala, S. (1987). Słownik nazwisk i przezwisk ludności ziemi piotrkowskiej. Piotrków Trybunalski–Łódź: Wyd. Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim. Gala, S. (1994). Małopolsko-śląsko-wielkopolskie pogranicze językowe. Cz. I–II. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Gala, S. (1995). Skupiska izoglos i ich związek z granicami naturalnymi. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 40, s. 91–109.
Gala, S. (1996). Gwary sieradzkie w świetle najnowszych badań atlasowych. Poznańskie Spotkania Językoznawcze — Poznań Linguistics Meetings, 1, s. 27–41.
Gala, S., Piotrowicz, E. (2001). Nazwiska historyczne piotrkowian. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Górny, H. (2004). Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno-językowej (XV–XIX w.). Rzeszów: Wyd. Uniwersytetu Rze- szowskiego.
Kaleta, Z. (1998). Nazwisko w kulturze polskiej. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy. K a m i ń s k a, M. (1980). Gwary województwa sieradzkiego. W: Województwo sieradzkie. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju. Łódź–Sieradz: Uniwersytet Łódzki–Urząd Wojewódzki w Sieradzu, s. 121–127.
Kamińska, M. (1984). Badania socjolingwistyczne w okręgu bełchatowskim. Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, 30, s. 59–66.
Karaś, H. (red.) (2010). Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe, www.dialektologia. uw.edu.pl (dostęp: 21 XI 2014).
Nitsch, K. (1960). Wybór polskich tekstów gwarowych. Wyd. 2 zm. Warszawa: PWN.
Pawłowski, E. (1966). Podział gwar małopolskich na tle wzajemnych wpływów gwarowych oraz nowych tendencji językowych. Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 6, s. 191–202.
Piotrowicz, E., Raszewska-Klimas, A., Pacan-Bonarek, L. (w druku). Słownik na- zwisk mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego i okolic XIX –XX wieku.
Skoczylas-Stawska, H. (1977). Fonetyka w gwarach dawnej ziemi wieluńskiej. Warszawa–Poznań: PWN–Wyd. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
SNW—Rymut, K. (wyd.) (1992–1994). Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych. T. 1–10. Kraków: Wyd. IJP PAN.
Urbańczyk, S. (1984). Zarys dialektologii polskiej. Wyd. 7. Warszawa: PWN.
Walczak, B. (1988). Z dziejów pewnego stereotypu nazewniczego („szlacheckie” nazwiska na -ski, -cki). W: E. Homa (red.), Onomastyka w dydaktyce szkolnej i społecznej. Materiały z VI Konferencji Onomastycznej. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, s. 222–233.
Walczak, B. (1999). Zarys dziejów języka polskiego. Wyd. 2 popr. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.