Keywords
literary onomastics
naming strategies
development of creativity
Abstract
The article describes the role, significance and functioning of proper names in the literary communication of Agnieszka Zimnowodzka seen as components of naming strategies enhancing the development of the creativity of young readers. The description of the functioning of proper names in regard to their harmony with the text was based on three interpretative levels – the pragmatic, stylistic and psychological. A detailed examination of the proper names revealed that they activate various functions in the text – the allusive, axiological, creative, cognitive, didactic, emotional, expressivestylistic, informative, ludic and referential. Two superior strategies were distinguished among the naming strategies used in the short stories by the discussed writer: 1) the strategy of the semantic association of names from various onymic categories, and 2) the contextual naming strategy that brings about particular communication situations. An analysis of the proper names taken from short stories for children written by Zimnowodzka showed many innovative solutions in the field of using the categorial properties of proper names in the literary sphere. These naming formations not only make the reading easier and more attractive to young recipients but also enhance their creativity in many developmental dimensions.
References
Bułczyńska, K. (1988). Bajbajek z Krokodylewa, czyli o nazwach własnych w literaturze dla dzieci [Bajbajek from Krokodylewo — about proper names in children’s literature]. W: H. Zgółkowa (red.), Język zwierciadłem kultury, czyli nasza codzienna polszczyzna (s. 148–151). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Burska-Ratajczyk, B. (2000). Magia słowa — neologizmy nazewnicze w utworach artystycznych dla dzieci [Verbal magic — naming neologisms in artistic works for children]. Rozprawy Komisji Językoznawczej ŁTN, 45, 9–23.
Cieślikowa, A. (1983). Nazwy własne w różnych gatunkach tekstów literackich [Proper names in various genres of literary texts]. W: M. Biolik (red.), Onomastyka literacka (s. 33–39). Olsztyn: Wydawnictwo WSP.
Czaplicka-Jedlikowska, M. (2007). Edukacyjne aspekty nazw własnych w literaturze dla dzieci [Education aspects of proper names in literature for children]. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW.
Dawidziak-Kładoczna, M. (2015). Mechanizmy kreacji onimów w literaturze dla dzieci (na przykładzie wybranych utworów) [The mechanisms of creating proper names in literature for children]. Onomastica, 59, 341–354.
Domaciuk-Czarny, I. (2014). Nazwy własne w fantasy humorystycznej na przykładzie utworów Jacka Piekary i Pawła Majki [Proper names in humorous fantasy — the case of works by Jacek Piekara and Paweł Majka]. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 60, 51–65.
Domaciuk-Czarny, I. (2015). Nazwy własne w przestrzeni literackiej i wirtualnej typu fantasy [Proper names in literary and virtual space of fantasy type]. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gałkowski, A. (2012). Terminologia onomastyczna. Aktualizowana lista podstawowych haseł terminologii onomastycznej w języku polskim [Onomastic terminology. Updated list of basic onomastic terminology entries in Polish]. https://onomastyka.uni.lodz.pl/strona-glowna/terminologia-polska
Górny, H. (2013). Nazwy własne w piśmiennictwie pamiętnikarskim XIX wieku. Perspektywa funkcjonalno-tekstologiczna [Proper names in memoirs writing in the 19th century. The functional-textual perspective]. Kraków: LEXIS.
Graf, M. (2004). Funkcja lokalizacyjna nazewnictwa literackiego. Próba nowego spojrzenia [Locational function of literary naming. An attempt at a new view]. W: W. Pająkowska-Kęsik i M. Czachorowska (red.), Nazwy mówią (s. 169–177). Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW.
Graf, M. (2015). Literackie nie-nazywanie. Onomastykon polskiej prozy współczesnej [Literary non-naming. An onomasticon of contemporary Polish prose]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Jędrzejko, E. (1997). Strategie tekstotwórcze a gry językowe w literackich nazwach własnych [Textcreating strategies and language games in literary proper names]. W: E. Jędrzejko i U. Żydek-Bednarczuk (red.), Gry w języku, literaturze i kulturze (s. 65–76). Katowice: Energeia.
Kęsikowa, U. (1988). Funkcja dydaktyczna nazewnictwa w powieściach dla młodzieży [The didactic function of naming in novels for youth]. W: E. Homa (red.), Onomastyka w dydaktyce szkolnej i społecznej (s. 81–86). Szczecin: Wydawnictwo US.
Kofta, M. (1979). Samokontrola a emocje [Self-control vs. emotions]. Warszawa: PWN.
Kosyl, C. (1988). Aluzyjność nazw własnych w dziele literackim [Allusiveness of proper names in the literary work]. Annales UMCS. Sectio FF, Philologiae, 6, 39–49.
Kosyl, C. (1991). Nazwy własne w literaturze dla dzieci (na przykładzie prozy Ewy Szelburg-Zarębiny) [Proper names in literature for children (on the example of Ewa Szelburg-Zarębina’s prose]. Zeszyty Naukowe WSP im. Powstańców Śląskich w Opolu. Językoznawstwo, 13, 201–209.
Kosyl, C. (2004). Nurty stylistycznojęzykowe nazewnictwa literackiego [Stylistic-linguistic currents in literary naming]. W: R. Mrózek (red.), Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej (s. 217–228). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Łuc, I. (2007). Nazwy własne w literaturze dziecięco-młodzieżowej Małgorzaty Musierowicz [Proper names in Małgorzata Musierowicz’s literature for children and youth]. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Łuc, I. (2008–2009). Nazewnictwo w najnowszej twórczości Małgorzaty Musierowicz [Naming in the newest works of Małgorzata Musierowicz]. Onomastica, 53, 173–185.
Łuc, I. (2019). Wartości edukacyjne w literaturze dziecięcej Agnieszki Zimnowodzkiej. Rekonesans badawczy [Educational values in Agnieszka Zimnowodzka’s literature for children. A research reconnaissance]. W: D. Krzyżyk (red.), Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego (s. 67–87). Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Łuc, I. (2022). Nazwy osobowe w opowiadaniach Agnieszki Zimnowodzkiej jako tekstowy komponent dziecięcej konceptualizacji świata [Personal names in Agnieszka Zimnowodzka’s short stories as a text component in children’s conceptualization of the world]. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 29(1), 49–64.
Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości [Psychology of creativity]. Gdańsk: GWP.
Raszewska-Klimas, A. (2016). Nazwy własne w powieści Ewy Nowakowskiej Małgosia contra Małgosia [Proper names in Ewa Nowakowska’s novel “Małgosia contra Małgosia”]. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 63, 129–142.
Rejter, A. (2016). Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu [Proper name towards genre and discourse]. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Rymut, K. (1993). Onomastyka literacka a inne dziedziny badań nazewniczych [Literary onomastics vs. other fields of research into naming]. W: M. Biolik (red.), Onomastyka literacka (s. 15–19). Olsztyn: Wydawnictwo WSP.
Szurek, M.M. i Zmuda, E. (2020). Ideonimy książek dla przedszkolaków. Wprowadzanie dziecka w świat nazw [Ideonyms of books for kindergarten children. Introducing a child into the world of names]. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica, 15, 287–300.
Szmidt, K.J. (2010). ABC kreatywności [ABC of creativity]. Warszawa: Difin.
Szmidt, K.J. (2013). Pedagogika twórczości [Pedagogy of creativity]. Sopot: GWP.
Wiszniakowa-Zelinskiy, N. (2014). Diagnoza psychologiczna „Kreatywny potencjał” [“Creative potential” — a psychological diagnosis]. Kraków: AFM.