Keywords
one-stem deappellative anthroponyms
affixal derivation
suffix -ko
Abstract
Affixal derivation of one-stem deappellative anthroponyms in either Old Polish or in Old Russian has not been widely discussed so far. In previous studies, the analysis has essentially been focused on anthroponyms without word-formation exponents in relation to common names motivating them. The exception was one-stem deappellative personal names that were derived paradigmatically. Other issues of the morphological structure of Slavic one-stem personal names that differ from common names motivating them have been overlooked until now and need to be studied. The aim of the article is to present introductory remarks on Old Russian one-stem deappellative personal names with the suffix -ko that were recorded in the 15th–17th century texts. In the selected sources under review, derivatives of one-stem deappellative personal names with suffix -ko (Proto-Slavic -ъko, -ьko) have a more numerous representation than derivatives with other suffixes. The analysis will distinguish between: 1. derivatives created on the onomastic plane; 2. anthroponyms created on the appellative-onomastic plane.
References
Баскаков, Н.А. (1979). Русские фамилии тюркского происхождения [Russian surnames of Turkic origin]. Москва: Наука.
Кюршунова, I.А. (2017). Двуосновные антропонимы в ономастиконе памятников XV–XVII вв. [Two-stem anthroponyms in name list of texts of the 15th–17th centuries]. Научный диалог, 2, 57–74.
Толстая, С.М. (2021). Двусоставные антропонимы в праславянском языке [Two-stem anthroponyms in the Proto-Slavic language]. Вопросы ономастики, 18(2), 9–32.
Трубачев, О.Н. (1968). Из материалов для этимологического словаря фамилий России (Русские фамилии и фамилии, бытующие в России) [From the materials for the etymological dictionary of surnames of Russia (Russian surnames and surnames existing in Russia)]. Этимология, 1966, 3–53.
Трубачев, О.Н. (1988). Праславянская ономастика в Этимологическом словаре славянских языков, вып. 1–13 [Proto-Slavic onyms in Etymological dictionary of slavic languages, vol. 1–13]. Этимология, 1985, 3–10
Cieślikowa, A. (1990). Staropolskie odapelatywne nazwy osobowe: Proces onimizacji. [Old Polish deappellative personal names: The process of onymization]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Cieślikowa, A. (1991). Derywacja paradygmatyczna w staropolskiej antroponimii [Paradigmatic derivation in Old Polish anthroponymy]. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Dal = Даль, В.И. (1981–1982). Толковый словарь живого великорусского языка [Explanatory dictionary of the living Great Russian language] (т. 1–4). Москва: Русский язык.
Gala, S. (1993). Apelatywno-antroponimiczne struktury z sufiksem -ajło [Apellative-anthroponymic structures with the suffix -ajło]. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica, 27, 77–85.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2006). Антропонимия Севера России конца XV–XVI века: Отапеллятивные имена и прозвища, I [Anthroponymy of Northern Russia of the late 15th–16th centuries: Deappellative first names and nicknames, I]. Onomastica, 51, 145–194.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2007). Антропонимия Севера России конца XV–XVI века: Oтапеллятивные имена и прозвища, II [Anthroponymy of Northern Russia of the late 15th–16th centuries: Deappellative first names and nicknames, II]. Onomastica, 52, 163–206.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2010). Антропонимия Севера России конца XV–XVI века: Oтапеллятивные имена и прозвища, III [Anthroponymy of Northern Russia of the late 15th–16th centuries: deappellative first names and nicknames, III]. Onomastica, 54, 179–216.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2012). Siedemnastowieczne imiennictwo osobowe północnej Rosji na tle lokalnej kultury [Personal names in Northern Russia against the background of local culture (17th century)]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2015). Древнерусские мужские отапеллятивные антропонимы, образованные путем парадигматической деривации [Old Russian deappellative anthroponyms that were derived paradigmatically]. Studia Rossica Posnaniensia, 40(2), 93–107.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2020). Z wkładu przedstawicieli poznańskiej szkoły onomastycznej w badania nad antroponimią słowiańską: O staroruskich dwuczłonowych imionach osobowych i ich derywatach [Poznań onomastic school representants’ contribution to stu dies in Slavic anthroponymy: On Old Russian two-stem personal names and their derivatives]. W: M. Rutkiewicz- -Hanczewska, J.B. Walkowiak (red.), Wielkopolska nazwami opisana (s. 121–161). Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Kûrš = Кюршунова, И.А. (2010). Словарь некалендарных личных имен, прозвищ и фамильных прозваний Северо-Западной Руси XV–XVII вв. [Dictionary of non-calendar personal names, nicknames and family nicknames of north-western Russia 15th–17th Centuries]. Санкт-Петербург: Дмитрий Буланин.
Malec, M. (1971). Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych [Morphological structure of Old Polish compound names]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Malec, M. (1977). Staropolskie bezsufiksalne nazwy osobowe z prepozycjami i z negacją, cz. I [Old Polish non-suffixal personal names with prepositions and negation, part I]. Onomastica, 22, 51–77.
Malec, M. (1978). Staropolskie bezsufiksalne nazwy osobowe z prepozycjami i negacją, cz. II [Old Polish non-suffixal personal names with prepositions and negation, part II]. Onomastica, 23, 183–213.
Malec, M. (1982). Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych [Old Polish personal names abbreviated from compound names]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Malec, M. (1998). Początki słowiańskich imion w formie imiesłowów biernych [Beginnings of Slavic personal names in form of passive participles]. W: J. Rusek, W. Boryś (red.), Prasłowiańszczyzna i jej rozpad (s. 305–312). Warszawa: Energeia.
Skulina, T. (1973). Staroruskie imiennictwo osobowe, cz. I [Old Russian Personal Names, part I]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Skulina, T. (1974). Staroruskie imiennictwo osobowe, cz. II [Old Russian Personal Names, part II]. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sławski, F. (1974). Zarys słowotwórstwa prasłowiańskiego [An outline of the Proto-Slavic word formation]. W: F. Sławski (red.), Słownik prasłowiański (t. 1, s. 43–141). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sosnowski, J. (2012a). Staroruskie dwuczłonowe imiona osobowe [Old Russian two-stem personal names]. W: D. Paśko-Koneczniak (red.), Współczesne badania nad kulturą, literaturą i językiem rosyjskim (s. 437–450). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Sosnowski, J. (2012b). Odapelatywne imiona osobowe w języku rosyjskim XVI wieku [Deappellative personal names in the 16th century Russian]. Slavia Orientalis, 61(4), 447–473.
SRÂ = Бархударов С.Г. и др. (ред.). (1975–2011). Словарь русского языка XI–XVII вв. [Dictionary of Russian language of the 11th–17th centuries] (т. 1–29). Москва: Наука.
Srezn = Срезневский И.И. (1989). Словарь древнерусского языка в трех томах [Dictionary of the Old Russian language in three volumes]. Москва: Книга.
SRNG = Филин Ф.П. и др. (ред.). (1965–2010). Словарь русских народных говоров [The Russian dialect dictionary] (т. 1–43). Ленинград (Санкт-Петербург): Наука.
Tup = Тупиков Н.М. (1903). Словарь древнерусских личных собственных имен [Dictionary of Old Russian personal names]. Санкт-Петербург: Типография И.Н. Скороходова.
Vasm = Фасмер М. (1986–1987). Этимологический словарь русского языка [Etymological dictionary of the Russian language] (т. 1–4; О.Н. Трубачев, перевод) Москва: Прогресс.
Ves = Веселовский, С.Б. (1974). Ономастикон: Древнерусские имена, прозвища и фамилии [Onomasticon: Old Russian first names, nicknames and surnames]. Москва: Наука.
Wójt = Wójtowicz, M. (1986). Древнерусская антропонимия XIV–XV вв. Северо-Восточная Русь [Old Russian anthroponymy of the 14th–15th centuries. North-Eastern Ruthenia]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
WójtS = Wójtowicz, M. (2012). Словарь древнерусских личных именований XI–XIV веков [Dictionary of Old Russian personal names of the 11th–14th centuries]. Poznań: Wydawnictwo PTPN.
Baskakov, N.A. (1979). Russkie familii tûrkskogo proishoždeniâ [Russian surnames of Turkic origin]. Moskva: Nauka.
Cieślikowa, A. (1990). Staropolskie odapelatywne nazwy osobowe: Proces onimizacji. [Old Polish deappellative personal names: The process of onymization]. Wrocław: Zakład Narodowy im.Ossolińskich.
Cieślikowa, A. (1991). Derywacja paradygmatyczna w staropolskiej antroponimii [Paradigmatic derivation in Old Polish anthroponymy]. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Dal = Dalʹ, V.I. (1981–1982). Tolkovyj slovarʹ živogo velikorusskogo âzyka [Explanatory dictionary of the living Great Russian language] (Vols. 1–4). Moskva: Russkij âzyk.
Gala, S. (1993). Apelatywno-antroponimiczne struktury z sufiksem -ajło [Apellative-anthroponymic structures with the suffix -ajło]. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica, 27, 77–85.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2006). Antroponimiâ Severa Rossii konca XV–XVI veka: ot apellâtivnye imena i prozviŝa, I [Anthroponymy of Northern Russia of the late 15th–16th centuries: deappellative first names and nicknames, I]. Onomastica, 51, 145–194.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2007). Antroponimiâ Severa Rossii konca XV–XVI veka: ot apellâtivnye imena i prozviŝa, II [Anthroponymy of Northern Russia of the late 15th–16th centuries: deappellative first names and nicknames, II]. Onomastica, 52, 163–206.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2010). Antroponimiâ Severa Rossii konca XV–XVI veka: ot apellâtivnye imena i prozviŝa, III [Anthroponymy of Northern Russia of the late 15th–16th centuries: deappellative first names and nicknames, III]. Onomastica, 54, 179–216.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2012). Siedemnastowieczne imiennictwo osobowe północnej Rosji na tle lokalnej kultury [Personal names in northern Russia against the background of local culture (17th Century)]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2015). Drevnerusskie mužskie otapellâtivnye antroponimy, obrazovannye putem paradigmatičeskoj derivacii [Old Russian deappellative anthroponyms that were derived paradigmatically]. Studia Rossica Posnaniensia, 40(2), 93–107.
Hrynkiewicz-Adamskich, B. (2020). Z wkładu przedstawicieli poznańskiej szkoły onomastycznej w badania nad antroponimią słowiańską: O staroruskich dwuczłonowych imionach osobowych i ich derywatach [Poznań onomastic school representants’ contribution to studies in Slavic anthroponymy: On Old Russian two-stem personal names and their derivatives]. In M. Rutkiewicz-Hanczewska & J.B. Walkowiak (Eds.), Wielkopolska nazwami opisana (s. 121–161). Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Kûrš = Kûršunova, I.А. (2010). Slovarʹ nekalendarnyh ličnyh imen, prozviŝ i familʹnyh prozvanij Severo-Zapadnoj Rusi XV–XVII vv. [Dictionary of non-calendar personal names, nicknames and family nicknames of north-western Russia 15th–17th centuries]. Sankt-Peterburg: Dmitrij Bulanin.
Kûršunova, I.А. (2017). Dvuosnovnye antroponimy v onomastikone pamâtnikov XV–XVII vv. [Two-stem anthroponyms in name list of texts of the 15th–17th centuries]. Nаučnyj dialog, 2, 57–74.
Malec, M. (1971). Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych [Morphological structure of Old Polish compound names]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Malec, M. (1977). Staropolskie bezsufiksalne nazwy osobowe z prepozycjami i z negacją, cz. I [Old Polish non-suffixal personal names with prepositions and negation, part I]. Onomastica, 22, 51–77.
Malec, M. (1978). Staropolskie bezsufiksalne nazwy osobowe z prepozycjami i negacją, cz. II [Old Polish non-suffixal personal names with prepositions and negation, part II]. Onomastica, 23, 183–213.
Malec, M. (1982). Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych [Old Polish personal names abbreviated from compound names]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Malec, M. (1998). Początki słowiańskich imion w formie imiesłowów biernych [Beginnings of Slavic personal names in form of passive participles]. W: J. Rusek, W. Boryś (red.), Prasłowiańszczyzna i jej rozpad (pp. 305–312). Warszawa: Energeia.
Skulina, T. (1973). Staroruskie imiennictwo osobowe, cz. I [Old Russian personal names, part I]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Skulina, T. (1974). Staroruskie imiennictwo osobowe, cz. II [Old Russian personal names, part II]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sławski, F. (1974). Zarys słowotwórstwa prasłowiańskiego [An outline of the Proto-Slavic word formation]. In F. Sławski (Ed.), Słownik prasłowiański (Vol. 1, pp. 43–141). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sosnowski, J. (2012a). Staroruskie dwuczłonowe imiona osobowe [Old Russian two-stem personal names]. In D. Paśko-Koneczniak (Ed.), Współczesne badania nad kulturą, literaturą i językiem rosyjskim (pp. 437–450). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Sosnowski, J. (2012b). Odapelatywne imiona osobowe w języku rosyjskim XVI wieku [Deappellative personal names in the 16th century Russian]. Slavia Orientalis, 61(4), 447–473.
SRÂ = Barhudarov S.G . et al. (Eds.). (1975–2011). Slovarʹ russkogo âzyka XI–XVII vv. [Dictionary of the Russian language of the 11th–17th centuries] (Vols. 1–29). Moskva: Nauka.
Srezn = Sreznevskij I.I. (1989). Slovarʹ drevnerusskogo âzyka v treh tomah [Dictionary of the Old Russian language in three volumes]. Моskva: Kniga.
SRNG = Filin F.P. et al. (Eds.). (1965–2010). Slovarʹ russkih narodnyh govorov [The Russian dialect dictionary] (t. 1–43). Leningrad (Sankt-Peterburg): Nauka.
Tolstaâ, S.M. (2021). Dvusostavnye antroponimy v praslavânskom âzyke [Two-stem anthroponyms in the Proto-Slavic language]. Vоprosy onomastiki, 18(2), 9–32.
Trubačev, O.N. (1968). Iz materialov dlâ ètimologičeskogo slovarâ familij Rossii (Russkie familii i familii, bytuûŝie v Rossii) [From the materials for the etymological dictionary of surnames of Russia (Russian surnames and surnames existing in Russia)]. Ètimologiâ, 1966, 3–53.
Trubačev, О.N. (1988). Praslavânskaâ onomastika v Ètimologičeskom slovare slavânskih âzykov, vyp. 1–13 [Proto-Slavic onyms in Etymological Dictionary of Slavic Languages, vols. 1–13]. Ètimologiâ, 1985, 3–10.
Tup = Tupikov N.M. (1903). Slovarʹ drevnerusskih ličnyh sobstvennyh imen [Dictionary of Old Russian personal names]. Sankt-Peterburg: Tipografiâ I.N. Skorohodova.
Vasm = Fasmer M. (1986–1987). Ètimologičeskij slovar’ russkogo âzyka [Etymological dictionary of the Russian language] (Vols. 1–4; O.N. Trubačev, Trans.). Moskva: Progress.
Ves = Veselovskij, S.B. (1974). Onomastikon. Drevnerusskie imena, prozviŝa i familii [Onomasticon. Old Russian first names, nicknames and surnames]. Моskva: Nauka.
Wójt = Wójtowicz, M. (1986). Drevnerusskaâ antroponimiâ XIV–XV vv. Severo-Vostočnaâ Rusʹ [Old Russian anthroponymy of the 14th–15th centuries. North-eastern Ruthenia]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
WójtS = Wójtowicz, M. (2012). Slovarʹ drevnerusskih ličnyh imenovanij XI–XIV vekov [Dictionary of Old Russian personal names of the 11th–14th centuries]. Poznań: Wydawnictwo PTPN.