Słowa kluczowe
synkretyzm
fonetyka
słowotwórstwo
judaizm
chrześcijaństwo
Streszczenie
The paper is devoted to the analysis of the onymic cultural tradition of the believers of Judaism and Christianity in Podlasie. The author also discusses how the coexistence and integration of various cultural elements is reflected in the anthroponymy of both communities in the region. Stemming from Judaism, Christianity incorporated many elements of Jewish culture, which can be observed in various spheres. From the onymic perspective, it regards mostly biblical names from the Old Testament, which are included in the repertoires of names of both Jewish and Christian inhabitants (Abraham — Abraham, Beniamin — Benjamin, Jakub — Jacob, Józef — Joseph, Szymon — Simon; Anna — Anna, Elżbieta — Elisabeth, Maria — Mary etc.). In Podlasie, from the 15th c. up to the 20th c., the coexistence and mutual influences of both cultures contributed to diminishing differences in the onymic sphere, which is reflected in the presence of identical basic forms of biblical names, and the short forms derived from these names. The syncretism is even more apparent in the surnames of Podlasie inhabitants derived from the same anthroponymic, toponymic, or appellative bases by means of identical derivational suffixes.
Bibliografia
Abramowicz, Z. (2003). Słownik etymologiczny nazwisk Żydów białostockich. Białystok: Wyd. UwB.
Abramowicz, Z. (2010). Antroponimia Żydów białostockich. Białystok: Trans Humana.
Abramowicz, Z. (2016). Imiona starotestamentowe w kulturze podlaskich Żydów i chrześcijan. Onomastica, LX, Kraków, s. 69–89.
Abramowicz, Z., Citko, L., Dacewicz, L. (1997–1998). Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XVI–XVII w.). T. I–II. Białystok: IFW UwB.
Abramowicz, Z., Dacewicz, L. (2012). Proces stabilizacji i przyjmowania nazwiska dziedzicznego przez Żydów Podlasia. W: I. Łuc, M. Pogłódek (red.), W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Katowice: Wyd. UŚ, s. 31–42.
Beider, A. (2001). Dictionary of Ashkenazic Given Names. Bergenfiels, New Jersey: Avotaynu, Inc.
Bogdanowicz, E. (1998). Osiemnastowieczne nazwiska męskie południowej Białostocczyzny. W: Aktualʹnye problemy issledovaniâ âzyka i reči, 3. Minsk: Belorusskij gosudarstvennyj pedagogičeskij universitet imeni Maksima Tanka, s. 105–108.
Bogdanowicz, E. (2000). Proces kształtowania się nazewnictwa osobowego południowej Białostocczyzny. W: Nazwy własne na pograniczach kulturowych. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Onomastycznej, Białystok–Białowieża, 12–13 VI 2000. Studia Slawistyczne, 2. Białystok: IFW UwB–Libra, s. 21–28.
Borzymińska, Z., Żebrowski, R. (2003). Polski słownik judaistyczny. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Citko, L. (2001). Nazewnictwo osobowe północnego Podlasia w XVI wieku. Białystok: IFP UwB.
Dacewicz, L. (1994). Nazewnictwo kobiet w dawnym powiecie mielnickim (XVI–XVII). Białystok: Wyd. Filii UW w Białymstoku.
Dacewicz, L. (2008). Antroponimia Żydów Podlasia w XVI–XVIII wieku. Białystok: Trans Humana.
Leszczyński, A. (1974). Żydowski ruch osadniczy na ziemi bielskiej do 1795 r. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, 4 (92), s. 31–58.
Leszczyński, A. (1986). Sytuacja i struktura społeczna Żydów ziemi bielskiej pod koniec XVIII wieku. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, nr 1–2, s. 35–48.
Leszczyński, A. (1989), Z dziejów Żydów Podlasia (1487–1795). Studia Podlaskie, 2, s. 7–24.
Maroszek, J. (1997). Podlasie. W: E. Wysocka, M. Konopka (red.), Polskie regiony. Podstawy kulturowe regionalizacji Polski. Ciechanów: Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultury, s. 123–136.